Nee, lieve mensen. De polyvagaaltheorie (PVT) is geen verklaring voor jouw klachten of de klachten van jouw patiënten. Ik ga vertellen waarom en waar je het wel kunt zoeken.

Alles wat Stephen Porges, de grondlegger van de PVT, beweert, was van meet af aan dubieus en is al meerdere malen duidelijk weerlegd. Hier kritische overzichtsartikelen:

t.ly/zBN9z
t.ly/T14J0

Naast het weerleggen van de uitgangspunten van de Polyvagaaltheorie, zijn deze artikelen ook behulpzaam bij het doorgronden van de beweringen van Porges. Zo schrijft Porges in 2021 dat de PVT niet de nadruk legt op de respiratoire sinusaritmie (RSA), maar critici wijzen erop dat RSA zelfs 170 keer wordt vermeld in de publicatie van 2021 en nog veel vaker in het artikel uit 2011 waarin Porges zich probeert te verdedigen.

Omdat zelfs Porges het niet volhoudt om het onverdedigbare te verdedigen, leidt dit in 2021 tot de ultieme capitulatie:

‘The theory was not proposed to be either “proven” or “falsified”…’

t.ly/RmQ0K

Een belangrijk kenmerk van wetenschap, in tegenstelling tot fictie, is dat het falsifieerbaar moet zijn. De PVT is dus fictie.

Psychiater Tineke Smit, kennelijk de bestuursvoorzitter van de Stichting Polyvagaal Instituut Nederland, verdedigt de PVT in het tijdschrift GZ-psychologie zonder enig bewijs.

t.ly/uhqlJ

Ze weerlegt dus niets, maar ze zegt wel iets anders opvallends, namelijk dat de rol van de nervus vagus niet overdreven moet worden benadrukt. Ja, dank je de koekoek. Heet het niet de poly – VAGAAL – theorie? Als het veel breder is dan de vagus, voegt het niets meer toe. Dat wisten we nl al.

Dan schrijft ze ook nog dat de PVT patiënten helpt om beter te begrijpen hoe hun klachten ontstaan. Kennelijk maakt het dan niet uit dat het onwaar is. Ze doet feitelijk een beroep op het placebo-effect, niet te verwarren met een psychoneurobiologisch effect. Dat laatste adresseert het veronderstelde werkingsmechanisme. Zo kan psychotherapie bij depressie mogelijk via neuroplasticiteit in een beoogde richting werken. Dat kan vervolgens leiden tot minder laaggradige ontstekingen. Dat is psychoneurobiologisch. Er is niemand die psychotherapie, placebotherapie zou noemen.

Placebotherapie kan hetzelfde bereiken, maar dan door te liegen. Is dat ethisch? Die discussie is in de jaren zeventig van de vorige eeuw beslecht door hoogleraar Sissela Bok. Ze komt tot de conclusie dat dit de gelijkwaardige relatie aantast en schadelijk is voor de beroepsgroep.

t.ly/InNyD

Dat patiënten willen begrijpen waar hun klachten vandaan komen, is op zichzelf redelijk. Daarvoor kun je jouw verhaal laten aansluiten bij de fascinerende ontwikkeling van interoceptie en predictive coding. Dat is een stuk complexer (afbeelding).

lnkd.in/eVHw5ctA

Lichamelijke reacties zoals pijn en vermoeidheid zijn deels het gevolg van een voorspelling. Die voorspelling kan onjuist zijn, mede omdat de de sensorische informatie onnauwkeurig is. Wij trainen het laatste en het leidt veelal tot symptoomverlichting.

#polyvagaaltheorie #ALK #placebo #stephenporges