Burnout wordt nu erkend door de Wereldgezondheidsorganisatie als een ziekte, maar wat schieten we er mee op?

De ziekte burnout erkend

door | mei 30, 2019 | stress, vitaliteit, Vitaliteitstherapeut

De moderne wereld en de millennialgeneratie in het bijzonder wordt geplaagd door een ziekte die burnout genoemd wordt. De schatting is dat 14 procent van de werkende bevolking hier last van heeft, maar toch was er geen erkenning. De Wereldgezondheidsorganisatie heeft burnout nu opgenomen in de internationale classificatie van ziekten (ICD-11) die ingaat vanaf 2022. Wat gaat ons dat brengen? 

De Wereldgezondheidsorganisatie heeft aangegeven dat ze een fout hebben gemaakt in de erkenning van de ziekte. Het wordt nu slechts een werkfenomeen genoemd. Aangezien erkenning nog steeds punt van debat is, blijft het artikel zeer relevant.

 

 

Definitie burnout

Burnout wordt volgens de Wereldgezondheidsorganisatie gedefinieerd op basis van 4 regels:
 
 
  1. Sprake van energietekort of totale uitputting
  2. Afstandelijke, negatieve en cynische gevoelens ten aanzien van het werk
  3. Verminderde effectiviteit op het werk
  4. Uitsluitend van toepassing op de werkomgeving
 
 
Een arts zou eerst een aantal andere zaken uit moeten sluiten waaronder angststoornis en stemmingsproblemen. En met deze set zou er eindelijk een duidelijke richtlijn zijn voor de erkenning van ziekte burnout als gevolg van chronische stress.

Als we naar de eerste drie regels kijken, dan zijn deze van toepassing op talloze ziekten. Het is om die reden dat we geen duidelijke onderscheidende diagnose hebben. Er zijn natuurlijk vragenlijsten om burnout vast te stellen zoals de Maslach Burnout Inventory (MBI) of de vertaalde Utrechtse Burnoutschaal (UBOS), maar als je deze vragenlijst afneemt van iemand die depressief is dan is de score zo hoog dat de diagnose burnout gesteld kan worden. Dit hebben we eerder beschreven in het artikel ‘Burnout of depressie, ander naampje voor hetzelfde beestje?‘. Ook interessant is dat er geen neuroendocrine verschillen zijn te vinden. De wijze waarop het autonoom zenuwstelsel reageert of de hoe de hormoonconcentraties veranderen, verschilt niet tussen mensen die burnout hebben of een depressie. Kennelijk moet het onderscheid komen van regel nummer 4, want burnout is een werkfenomeen.

Hoe lang en hoe intensief mag je rouwen voor je het een depressie noemt?

Rouw

Er wordt alleen onderscheid gemaakt tussen burnout en depressie omdat we menen te weten wat de oorzaak is. In het geval van burnout zou het komen van het werk. Een dergelijke vorm van discriminatie hebben we al een keer meegemaakt in de Amerikaanse bijbel voor de psychiatrie, de DSM IV. Daar werd een set aan symptomen beschreven met betrekking tot depressie, die sterk overeenkomen met rouwverwerking. Er werd daarom een uitzondering gemaakt voor de rouwsituatie, aangezien rouwen geen ziekte is. Dit verschil werd echter in de DSM V weer opgeheven, omdat een dergelijk onderscheid toch lastig is. In de klinische praktijk wist men bijvoorbeeld niet hoe lang men mocht rouwen, alvorens je het een depressie moet noemen. Het zijn kunstmatige verschillen, aangezien de symptomen exact hetzelfde kunnen zijn. Het hele idee dat rouw iets anders is dan depressie bleek vooral toe te schrijven aan het idee dat men de oorzaak meent te kennen en dat zelfde trucje wordt herhaald met burnout. Je hebt depressie, behalve als je meent dat het werk de oorzaak is. Dan noemen we het burnout. 
 

Depressie gaat niet perse over suicidale gedachten, maar in eerste plaats over vermoeidheid

Misverstand depressie

Bij depressie denkt men vaak aan sombere gevoelens die neigen naar het suïcidale. Dat kan zeker een kenmerk zijn, maar een grote gemene deler die de verschillende varianten van depressie hebben, is vermoeidheid en de gevoeligheid voor negatieve emoties. Dat dit leidt tot verminderde effectiviteit op het werk ligt voor de hand, maar met deze symptomen hebben we zojuist burnout beschreven. Nu is het mogelijk dat werk de symptomen versterkt net als dat mensen met depressie triggers hebben die symptomen verergeren en soms verlichten, maar het is een zwak onderscheid. Als werk het probleem is, dan noemen wij het gewoon overspannenheid. Als er een situatie is waarbij er chronische vermoeidheid optreedt, dan is er potentieel sprake van depressie. Het is voor ons onduidelijk waarom er een tussendiagnose moet zijn die burnout heet. Net zomin als dat de Amerikanen gemeend hebben dat als je depressie leidt tot disfunctie, het niet uitmaakt of je ook in een rouwverwerking zit. Je lijdt door de symptomen en dat is voldoende om het depressie te noemen. Het is nog maar de vraag of de opname van burnout in de ICD-11 iets gaat toevoegen, aangezien de DSM leidend is. De DSM kent geen diagnose burnout. 

Gerelateerde artikelen (conclusie van dit artikel tref je verderop):

Conclusie

Er wordt al jaren geworsteld met het begrip burnout en een invoeging aan de internationale classificatie van ziekten door de Wereldgezondheidsorganisatie gaat ons niet veel meer brengen. De symptomen komen nog steeds sterk overeen met een of meerdere varianten van depressie. Het probleem is echter dat een gemiddelde burnoutcoach zich niet zou wagen aan depressie, maar geen enkel probleem heeft met burnout. De erkenning verandert niets aan de zorg en de enige die er garen bij is de spint burnoutindustrie.  

Meer artikelen uit deze categorie 'Klinische leefstijl':

Maakt nociplasticiteit de pijn minder centraal?

Maakt nociplasticiteit de pijn minder centraal?

jun 23, 2019

Het lichaam zit vol zenuwuiteinden genaamd nociceptoren die gespecialiseerd zijn in het waarnemen van prikkels die een (potentieel) schadelijke invloed hebben op het lichaam. Het uitschakelen van deze nociceptie bij mensen met chronische pijn leidt vaak niet tot...

Voor chronische pijn kun je naar de vitaliteitstherapeut

Voor chronische pijn kun je naar de vitaliteitstherapeut

apr 21, 2018

Ongeveer 18 procent van de Nederlandse bevolking heeft last van chronische pijnklachten en ze kunnen niet echt ergens terecht. Bloed- en beeldvormend onderzoek wijzen niets uit en pijnstillers werken steeds korter. De vlucht naar het alternatieve circuit is...

Dit onderwerp wordt behandeld in de opleidingen:

Recente artikelen (Kennisbank) uit overige categorieën:

 

Synchronisatie tegen discriminatie

Synchronisatie tegen discriminatie

jun 20, 2022

De empathische respons op de inval in Oekraïne is overweldigend en inspirerend geweest, maar het legt ook iets over onze natuur bloot en dat is niet aangeleerd, maar aangeboren, namelijk de neiging om te discrimineren. Imagine Imagine there's no countriesIt isn't hard...

Problemen met mindfulness meditatie

Problemen met mindfulness meditatie

mei 21, 2022

Artikel is uit 2017, maar is geupdatet met het meest recente onderzoek. Mindfulness is een gemoedstoestand die getypeerd wordt door de bewustwording van de eigen fysieke ervaringen, gevoelens en gedachten, zonder onmiddellijk over te gaan op automatische reacties. Om...

Wat weten we over lange COVID?

Wat weten we over lange COVID?

nov 2, 2020

Besmet worden door het SARS-CoV-2 virus heeft verschillende uitwerkingen op verschillende mensen. Zo'n 40 procent is asymptomatisch en dan heb je oplopend van milde, middelmatige, ernstige klachten tot zeer ernstige klachten. Die laatste twee hebben tot nu toe de...

Redactionele noot

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, worden opgeslagen of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

We vernemen graag feedback over onze artikelen, omdat we verantwoording afleggen voor claims belangrijk vinden. Een clip is een korte post over actualiteit, een uitgelicht onderzoek of een curiositeit. Het is geen uitputtende verhandeling over het onderwerp, maar is bedoeld om een punt te maken door het in de context te plaatsen. We vernemen graag feedback over onze artikelen, omdat we verantwoording afleggen voor claims belangrijk vinden.

Wil je kennis uitwisselen over vitaliteit, fitness en leefstijl met andere (aspirant)professionals, bezoek dan het community platform van Chivo. Reageren op het artikel kan ook op de community, direct onder de desbetreffende verkorte post.

  • 30 mei 2019- 22:29: De Wereld gezondheidsorganisatie heeft de erkenning teruggetrokken en dat staat aan het begin van de pagina vermeld. Het artikel is desalniettemin relevant.

Geraadpleegde bron(nen)

  • DSM IV
  • DSM V
  • ICD-11