Stoeien is een vorm van spelen die bijdraagt aan fysieke, sociale en emotionele vitaliteit

Spelen deel 2: Stoeien

door Chivo | nov 2, 2017 | Bewegen, vitaliteit, Vitaliteitscoach

Spelen is veel meer dan tijdverdrijf voor kinderen. Het lijkt onderdeel te zijn van de gezonde ontwikkeling, maar ook van onderhoud van lichaam en geest. Binnen het thema spelen lijkt het stoeien een eigen categorie te vormen, die mogelijk op unieke wijze bijdraagt aan de fysieke, emotionele en mentale ontwikkeling.

Stoeideprivatie leidt tot een vermindering van emotionele en mentale flexibiliteit bij dieren

Stoeien
Een van de meest bekende spelvormen is het stoeien. Het is het spel van aanval en verdediging, zonder dat de ander echt (permanent) letsel oploopt (Pellis 2010). Een activiteit die gedeeld wordt door mens en dier en is waargenomen bij insecten, vogels, reptielen en zoogdieren. Het spel kan dan ook op verschillende manieren bedreven worden, namelijk met de handen, de snuit, de bek of het hele lichaam. Naast de verschillen delen ze wel allemaal dezelfde kenmerken, namelijk de wederkerigheid van aanval en verdediging. Ook lijkt het fysieke contact essentieel te zijn voor het plezierende en belonende effect van stoeien. Het is al vaker bij dieren en vooral bij ratten bestudeerd en het blijkt een prachtige manier te zijn om het effect van spelen op de breinontwikkeling te onderzoeken.

Ontwikkeling van de sociale vaardigheden
Gedurende de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw werden diverse experimenten (Pellis SA 2010) uitgevoerd met jonge ratten die in sociaal isolement werden gehouden en daardoor duidelijke cognitieve, sociale en emotionele vaardigheden ontbeerden. Daarna volgden ingenieuze experimenten waarin de jonge ratten wel alle sociale ervaringen mochten doorlopen, behalve het stoeien. Het leidde tot een verminderde stimulans en ontwikkeling van de cortex. Het gedrag wat ze vertonen is vergelijkbaar met ratten waarvan de cortex is verwijderd. In een stabiele omgeving kunnen ze zich uitstekend handhaven, maar zodra er onverwachtse situaties voordoen, dan blijken de ratten die aan stoeideprivatie lijden slecht met de nieuwe situatie om te kunnen gaan.

Ontwikkeling van de fysieke vaardigheden
De jonge ratten, en dat geldt wellicht ook voor mensen, leren tijdens het stoeien omgaan met onverwachte situaties. Dat is niet heel vreemd; stoeien leidt per definitie tot onverwachte situaties. Zowel fysiek als sociaal. In fysieke zin draagt het bij aan de motorische ontwikkeling. Proberen een stoeipartij te winnen zonder letsel te veroorzaken vereist vaardigheden, evenals het zelf schadevrij weg kunnen lopen, zoals dat bij judo gebeurt. Het vereist kracht, coördinatie en uithoudingsvermogen. Het stoeien zorgt er ook voor dat het beweegapparaat wordt getraind in alle richtingen waardoor het bindweefsel zich ook naar alle richtingen kan verstevigen, zoals de wet van Wolff beschrijft. Daarnaast wordt het zenuwstelsel geleerd dat dit soort bewegingen ook onder niet-stressvolle situaties plaats kunnen vinden, waardoor een hyperassociatie met gevaar mogelijk uitblijft. Die hyperassociaties worden gecorreleerd met onverklaarbare pijn en mobiliteitsrestricties

De positieve emoties die voortvloeien uit stoeien en stoeibewegingen helpen ons wapenen tegen negatieve stress

Ontwikkeling van de emotionele vaardigheden

Stoeien biedt meer voordelen dan alleen voor het beweegapparaat. Het is ook een manier om de sociale grenzen te verkennen (Palagi 2011). Hoe ver kun je gaan, voordat het stoeien gevoel van angst of agressie teweegbrengt? Dan hebben we nog het doel van stoeien: is het een manier om de hiërarchie vast te stellen of een manier van flirten? Ook voor deze verschillende doelen lijkt het stoeien een manier te zijn om de sociale vaardigheden te slijpen. Als laatste blijkt dat vriendelijke strijd en het fysieke contact te leiden tot het delen van positieve emoties (Carlson FM 2006). Daarvan is het redelijk duidelijk dat het positieve effecten heeft op onze fysieke en geestelijke gezondheid (Fredrickson B 2004). Wat voor ratten opgaat lijkt ook op te gaan voor kinderen (Boulton MJ 1996, Pellegrini AD 1987).

Volwassenen

Bij volwassen ontbreekt helaas goed experimenteel onderzoek en zijn er alleen anekdotes. Zo zal elke pilatesinstructeur of bootcampinstructeur weten dat bepaalde fysieke activiteiten de sfeer kunnen veranderen. ‘Rolling like a ball’ of ‘the Seal’ zijn Pilatesoefeningen die kenmerken delen met bewegingen van stoeien en het kind in deelnemers lijkt te bevrijden. Hetzelfde geldt voor rollen in de modder tijdens een bootcamp. Dat zijn positieve emoties die ontlokt worden door beweging in een groep en het verklaart waarom het een heilzaam effect heeft op de negatieve aspecten van stress. Daarnaast is het stoeien een onderdeel van het hof maken en in sommige gevallen ook van de seksuele gemeenschap. Het belang van spelen en van stoeien in het bijzonder wordt duidelijk als we de vraag stellen of we stoppen met spelen omdat we ouder worden of dat we verouderen omdat we stoppen met spelen. Het is overduidelijk dat stoeien een rol kan spelen in het verhogen van onze vitaliteit.

Gerelateerde artikelen:

Conclusie

Met het spelen scherpen we onze geest en ervaren we meer positieve emoties. Stoeien, een vorm van spelen, lijkt daar nóg een unieke bijdrage aan te leveren; het stimuleert het brein en het traint het beweegapparaat voor onverwachtse bewegingen in alle richtingen. Als kind is dat belangrijk voor de motorische en sociale ontwikkeling, maar ook volwassen zouden er wel eens baat bij kunnen hebben.

Meer relevante artikelen uit deze categorie 'Bewegen'

De haklanding in perspectief

jul 28, 2018

De bekende professor Daniel Lieberman levert met een nieuwe publicatie, aanvullende inzichten in het ontstaan van loopblessures. Hij kan biomechanisch aannemelijk maken, dat een haklanding, het risico op blessures vergroot. Deze overtuiging werd tot nu toe niet...

De onverwachte relatie tussen lichaamshouding en emotie

aug 14, 2017

Een groot deel van communicatie kun je toekennen aan lichaamstaal, en dat begint al bij de lichaamshouding. Onderzoek bevestigt steeds vaker dat er een kern van waarheid zit in de wederzijdse beïnvloeding van houding en emotie. Toch blijkt er een kleine verrassing te...

Hoe blessuregevoelig is yoga?

jun 28, 2017

Yoga is doorgaans een relatief rustige vorm van bewegen met veel eindstandige gewrichtsposities. Het statische en vaak spirituele karakter vereist focus en de combinatie met meditatie leidt veelal tot ontspanning. Yoga heeft mede daarom de reputatie heilzaam te zijn...

Dit onderwerp wordt behandeld in de volgende opleidingen:

Recente artikelen (kennisbank) uit overige categorieën:

Problemen met en oplossingen voor ACT

nov 4, 2023

Dit artikel is integraal overgenomen uit onze nieuwsbrief VisieVitaal (v202301010)Met Acceptance Commitment Therapy (ACT) weet je feitelijk niet wat het doet, je weet niet waarom je het doet, en ook niet of je rapportages kloppen. Er zijn mensen voor minder ontslagen,...

Bestaanszekerheid is onvoldoende

sep 21, 2023

Dit artikel is integraal overgenomen uit onze nieuwsbrief VisieVitaal (v20230919)Het thema bestaanszekerheid lijkt nu het speerpunt te zijn waarmee alle politieke partijen kiezers naar hun winkel willen trekken. Op verzoek van diverse partijen hebben wij eens...

Introductie Chivo kompas

jun 11, 2023

Wat is de basis van duurzame vitaliteit, de energie die nodig is om je leven lang doelen na te streven? Dat kun je meten aan de hand van de psychologische basisbehoeften. We hebben ze voor je samengetrokken tot het Chivo kompas. Vitaliteit en waardigheid Vitaliteit...

Redactionele noot

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, worden opgeslagen of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

We vernemen graag feedback over onze artikelen, omdat we verantwoording afleggen voor claims belangrijk vinden. Dit artikel is een korte post over actualiteit, een uitgelicht onderzoek of een curiositeit. Het is geen uitputtende verhandeling over het onderwerp, maar het is bedoeld om een punt te maken door het in de context te plaatsen.

Wil je kennis uitwisselen over vitaliteit, fitness en leefstijl met andere (aspirant)professionals, bezoek dan onze connect community. Reageren op het artikel kan ook op de community, maar dan in de café's waar je lid van kunt worden.

Dit artikel is een herpost uit april 2014

Geraadpleegde bron(nen)

Boulton MJ (1996). A comparison of 8- and 11-year-old girls’ and boys’ participation in specific types of rough-and-tumble play and aggressive fighting: Implications for functional hypotheses. Aggressive Behavior Volume 22, Issue 4, pages 271–287, 1996
Carlson FM (2006) Essential Touch: Meeting the Needs of Young Children. NAEYC ISBN: 978-1-928896-40-1
Palagi, E. (2011). Playing at every age: Modalities and potential functions in non-human primates. In: A. D. Pellegrini (Ed.), Oxford Handbook of the Development of Play (pp. 70-82). Oxford University; Oxford, UK.
Pellegrini AD(1987). Rough-and-tumble play. Developmental and educational significance. Educational Psychologist, 22: 23–43
Pellis SM (2006), Pellis VC. Play and the development of social engagement: A comparative perspective. In P. J. Marshall & N. A. Fox (Eds.), The Development of Social Engagement: Neurobiological Perspectives (pp. 247-274). Oxford University Press: Oxford, UK.
Pellis SM (2010), Pellis VC. Social play, social grooming and the regulation of social relationships. In: A. V. Kalueff, J. I. LaPorte & C. L. Bergner (Eds.), Neurobiology of grooming behavior (pp. 66-87). Cambridge University Press: Cambridge, UK.