Zitten is NIET het nieuwe roken

Er is sprake van beweegarmoede en het wordt geassocieerd met verhoogde bloedglucoseniveaus en een risico op overgewicht. Aangezien de aandacht voor roken inmiddels verslapt is,hebben we nieuwe focus nodig. Het heeft geleid tot de gevleugelde uitspraak ‘Zitten is het nieuwe roken’. In de biologie is overigens zelden iets goeds of slecht, maar hangt het af van de dosis en dat is bij zitten niet anders. De vraag het ‘zitten’ demoniseren leidt tot betere oplossingen.

Niet zitten, maar staan?

In reactie op de strijd tegen zitten, ziet men een toename van het aantal zit-sta bureau’s. Deze bureaus kunnen gemakkelijk, vaak met een enkele druk op de knop, op sta hoogte gebracht worden, zodat zitten en staan afgewisseld kan worden. De vraag is natuurlijk of dit leidt tot vermindering van beweegarmoede. Een recente analyse (Shrestha N 2016) van 20 onderzoeken van de gezaghebbende Cochranegroep laat zien dat de zit-sta bureau’s niet leiden tot minder zitten. Daarnaast weten we al geruime tijd dat zit-sta bureaus ook weinig doen voor onze bloedglucose in tegenstelling tot wandelen (Baily DP 2015). Nog interessanter wordt het als staande beroepen het risico op hart- en vaatziekten verdubbelt (Smith P 2017). Tot die conclusie kwamen de Canadese onderzoekers toen zij ruim 7.000 werknemers voor een periode van 12 maanden volgden. Deze correlatie bleef overeind, ook als men meer bewoog. Een afwisseling van zitten, lopen en staan ofwel bewegen als mens, lijkt toch de beste keus.

Beweegarmoede is het probleem

De factsheet Zitgedrag van het RIVM haalt een recente meta-analyse (Ekulund 2016 U) aan, waarin langdurig zitten gecorreleerd wordt met een kortere levensverwachting.  Deze correlatie verdween als men een uur per dag matig intensief bewoog (35 MET-uur per week) en dan maakte het niet uit of je 4 of meer dan 8 uur per dag zat. Daarmee wordt duidelijk dat zitten niet het probleem is, maar beweegarmoede. Dat lijkt slechts een semantische kwestie, maar het verschil heeft weldegelijk consequenties. Als zitten het nieuwe roken is, dan kan men dus ook niet meer naar het werk fietsen, want dat is immers zitten en komt men ineffectieve oplossingen als zit-sta bureau’s. Beweeg dagelijks een uur matig intensief (bijvoorbeeld wandelen met 5 km per uur of fiets, ook al is het met een e-bike. Bewegen is meer dan alleen niet-zitten, bewegen is vooral meer vrijheid van lichaam en geest. Ironisch genoeg leidt een uur per dag matig intensief bewegen tot meer keuzevrijheid, ook de keuze om langer te zitten.

De pijlen richten op ‘zitten’ leidt alleen maar tot niet-zit oplossingen, die eveneens niet werken

Conclusie
De strijd tegen zitten is veel te ongenuanceerd en het leidt tot weinig zinvolle oplossingen als een zit-sta bureau. Je kunt namelijk best voor langere tijd zitten, als je maar dagelijks een uur matig intensief beweegt. Het probleem is dus niet het zitten, maar beweegarmoede. Maak mensen daarom niet bang voor zitten, maar verkoop vrijheid door meer te bewegen. Aangezien vrijheid een belangrijk onderdeel is van vitaliteit, kunnen we tot de conclusie dat zitten niet het nieuwe roken is, maar dat bewegen wel leidt tot meer vitaliteit.

Meer relevante artikelen uit deze categorie 'Bewegen'

Dit onderwerp wordt behandeld in de volgende opleidingen:

Recente artikelen (kennisbank) uit overige categorieën:

Redactionele noot

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, worden opgeslagen of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

We vernemen graag feedback over onze artikelen, omdat we verantwoording afleggen voor claims belangrijk vinden. Dit artikel is een korte post over actualiteit, een uitgelicht onderzoek of een curiositeit. Het is geen uitputtende verhandeling over het onderwerp, maar het is bedoeld om een punt te maken door het in de context te plaatsen. 

Wil je kennis uitwisselen over vitaliteit, fitness en leefstijl met andere (aspirant)professionals, bezoek dan onze connect community. Reageren op het artikel kan ook op de community, maar dan in de café's waar je lid van kunt worden.

• Op 27 aug 2017 7 is onderzoek Smith P 2017 toegevoegd onder het kopje staan beter dan zitten?
• Op 8 aug 2017 is de factsheet zitgedrag van het RIVM in context besproken en de conclusie herschreven.

Geraadpleegde bron(nen)

• Bailey DP (2015), Locke CD. Breaking up prolonged sitting with light-intensity walking improves postprandial glycemia, but breaking up sitting with standing does not. J Sci Med Sport. 2015 May;18(3):294-8. doi: 10.1016/j.jsams.2014.03.008
• Ekelund U, Steene-Johannessen J, Brown WJ, e.a. Does physical activity attenuate, or even eliminate, the detrimental association of sitting time with mortality? A harmonised meta-analysis of data from more than 1 million men and women.
  Lancet Physical Activity Series 2 Executive Committe; Lancet Sedentary Behaviour Working Group. Lancet. 2016 Sep 24;388(10051):1302-10.
• Shrestha N (2015), Ijaz S, Kukkonen-Harjula KT, e.a. Workplace interventions for reducing sitting at work. Cochrane Database Syst Rev. 2015 Jan 26;1:CD010912
• Smith P (2017), Huiting Ma Glazier RH, e.a. The Relationship Between Occupational Standing and Sitting and Incident Heart Disease Over a 12-Year Period in Ontario, Canada. American Journal of Epidemiology. Published: 11 August 2017