Vitaliteit volgens managementgoeroes

door | sep 26, 2017 | Professioneel leiderschap

Globalisering en de mobiele werknemersmarkt gaan gepaard met nieuwe uitdagingen in de directiekamers. Het bedrijf door deze roerige tijden loodsen, vereist vitaal leiderschap en vitale medewerkers. De juiste poel van talent vinden en binden lijkt een probleem en ondertussen dient men ook een duurzaam imago op te bouwen. Veelal gaat men ten rade bij managementgoeroes.

 

 

De vier Q’s van Covey
Managementgoeroes
Hoewel er managementgoeroes bij de vleet zijn, kiezen we voor twee de invloedrijke. De wijlen Stephen Covey die de tand des tijds heeft doorstaan en Simon Sinek, die het YouTube op zijn grondvesten doet schudden met populaire presentaties en interviews. Een oude- en een nieuwe goeroe dus. Als we starten met Covey dan gaat het om vier aandachtsgebieden waar een leider aan zou moeten werken, namelijk fysiek, mentaal, emotioneel en spiritueel. Volgens Covey worden deze benoemd door alle belangrijke religieuze en filosofische leiders. Het is dus meer dan IQ en hij kiest daarom voor FQ voor het fysieke deel, EQ voor emotioneel, SQ voor spiritueel en natuurlijk IQ voor het mentale deel. Grote leiders zouden een goede balans hebben tussen de Q’s.
‘Why’ van Sinek
Simon Sinek kiest vooral voor de drijfveer. Succesvolle bedrijven zouden vooral het ‘waarom’ moeten invullen en durft het zelfs een theorie te noemen, zijn theorie. Het draait volgens Sinek dus om het waarom van hun bestaan en kiest dan voor Apple als voorbeeld. Volgens Sinek is Apple succesvol, omdat het duidelijk is waarom ze bestaan. Het is zonder meer dat Apple een bijzonder bedrijf is en een beurswaarde heeft boven de 700 miljard. Het is ook duidelijk dat het continu geld blijft genereren en daarmee recent zelfs Warren Buffet als aandeelhouder mag toevoegen, onbetwist de meest succesvolle investeerder aller tijden die alleen voor de lange termijn gaat. De vraag is of dit komt, omdat ze allen zo goed op de hoogte van de reden van hun bestaan. Aangezien Steve Jobs en Apple onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, is het daarom interessant om hem als casus te nemen voor vitaliteitsmanagement. Steve Jobs is een veelbesproken mede-oprichter van Apple, die bekend staat als een creatief genie. Ook wordt verteld dat hij een spirituele reis heeft gemaakt naar India en geïnteresseerd was in gezondheid. Door zijn succes wist hij te inspireren en bouwde het meest waardevolle bedrijf ter wereld. Dat is in ieder geval het verhaal.
Feiten over Steve Jobs
Verbitterd, niet verlicht
Jobs heeft zijn bedrijf vernoemd naar de Apple studios, waar de Beatles hun eerste opnames hadden en net als de Beatles ging hij naar India. Hij zou daar een spirituele reis gemaakt hebben voor hij Apple zou zijn gestart. De Beatles gingen naar India vanwege spirituele redenen en kwamen terug met nieuwe inspiratie voor experimentele muziek. Lang werd gedacht dat ook jobs erheen ging om spirituele redenen, maar vooral weg te willen van de wereld. Nadat hij een maand last had van diarree en over de stervende armen moest klimmen, kwam hij vooral verbitterd terug van India en niet zozeer verlicht, zo blijkt uit de onofficiële biografie van Jobs.
Creatief genie of dief?
Steve Wozniak, zijn compagnon, bouwde de eerste personal computer ter wereld en vroeg aan Jobs om deze te verkopen. Het was een klassiek log apparaat met een scherm met groene letters op het mono kleurenscherm. Toch bleek het een bescheiden succes en dat stelde hen in staat om te investeren. Jobs kwam in contact met Xerox Palo Alto, het onderzoekscentrum van de kopieergigant. Daar maakt hij kennis met een zogenaamde WIMP omgeving, een acroniem dat stond voor Windows, Icons, Mouse and Pointer. Hij stal het idee en lanceerde de Lisa, gevolgd door de legendarische Macintosh computer. Dit leidde tot allerlei rechtszaken, maar Jobs wist hen een lange tijd van het lijf te houden. Uiteindelijk kon hij schikken met aandelen voor de beursgang van Apple. Door die beursgang was hij niet langer meer de echte baas, zo werd hem om genadeloze wijze duidelijk. De verkopen van de Mac vielen namelijk tegen en hij werd ontslagen. Hij startte het computerbedrijf NEXT. Hij wist heel goed wat hij met dit bedrijf wilde, maar het werd een complete flop met een schuld van 450 miljoen dollar Sinek kan vinden wat hij wil en een ‘Why’ heeft ongetwijfeld een plaats in leiderschap, maar het is heel duidelijk onvoldoende. Het illustreert de oppervlakkigheid van management ideeën.
Microsoft, de grote redder
Naast de WIMP omgeving waren er nog een aantal andere grote interactieve ideeën, namelijk die van stemherkenning waar Google het meest in geïnvesteerd heeft, de peninterface waar Microsoft sterk in geloofde en de gebaren (gestures) interface van Zimmerman uit 1982, die het deed met een handschoen, aangezien touchscreens nog niet bestonden. Die gestures kun je nog terugzien in de Tom Cruise scifi hit uit 2002 ‘Minority Report’, waarin hij objecten op een scherm met gebaren manipuleert door te roteren te swipen en te pinchen. Het idee werd uiteindelijk de basis voor de iPhone, maar zover was het nog niet. Toen Apple het bedrijf van Jobs opkocht, was Jobs in een keer van zijn schuld af, waarna hij als adviseur aantrad. Het bleef slechter gaan met Apple en uiteindelijk accepteerden de aandeelhouders dat Jobs opnieuw tijdelijk CEO werd zonder salaris. Dat leidde nergens toe, totdat Bill Gates van Microsoft investeerde en daarmee Apple voor de zoveelste keer redde. Microsoft was namelijk gebaat bij een concurrent, omdat ze constant onder verdenking stonden van monopolisme. Met dat geld kon Jobs vooral mooie computers bouwen. Bill Gates zei ooit in een interview dat hij de smaak van Jobs bewonderde. Uiteindelijk is Gates de rijkste man ter wereld en doet als filantroop bijzonder mooie dingen. Gates is overigens ook de reden dat Apple überhaupt nog bestaat, want zonder een Microsoft Office voor de Mac, was het bedrijf allang ter ziele gegaan. Het is interessant dat Sinek nooit iets zegt over Microsoft en het enorme succes dat zij hebben genoten en nog steeds genieten.
De fysieke gezondheid van Steve Jobs
Uit de voorbeschreven feiten rondom Jobs, is het lastig vol te houden dat hij echt een creatief genie was. Hij lijkt vooral een goede verkoper, vooral van zichzelf. Het is ook twijfelachtig dat hij gedreven werd door spiritualiteit. Hij zal ongetwijfeld intelligent zijn geweest, maar waarschijnlijk niet emotioneel intelligent, wat dat overigens ook mag betekenen. Hij staat bekend als een enorme narcist, die dominant, agressief en competitief was volgens de analyses uit Personality At Work van Ron Warren. Zijn publieke beledigingen aan het adres van velen spreken boekdelen. Jobs scoort laag op Covey’s EQ, waarschijnlijk laag op SQ, maar hoog genoeg op IQ. Wat overblijft is zijn fysieke intelligentie, de FQ. Daarvan is redelijk duidelijk dat hij er niet mee bezig was, tot er een zeldzame vorm van pancreaskanker werd geconstateerd in 2003. Zeldzaam is in dit geval goed, omdat deze vorm namelijk goed te behandelen is in tegenstelling tot de veelvoorkomende soort, die een onvermijdelijke doodsvonnis betekent. Hij besloot echter de artsen negen maanden lang te negeren en wat natuurmiddeltjes te gebruiken, waaronder een fruitdieet en acupunctuur. Diverse experts hebben aangegeven dat het uitstellen van de behandeling zijn leven heeft gekost.
Slechte scores van Steve Jobs
Zoals voorheen beschreven (ingeklapt stuk) werd Steve Jobs gedreven door narcisme, door liefde voor technologie en het podium. Met een laag EQ, FQ en SQ, is het duidelijk dat het managementideaal van grote leiders zoals Covey heeft beschreven, in ieder geval niet opgaat voor Steve jobs. Ook Simon Sinek’s overgesimplificeerde ‘Why’, blijkt niet houdbaar. Tijdens het schrijven van dit artikel hebben we diverse ‘grote’ leiders gescreend aan de hand van deze modellen en het werd al heel snel duidelijk dat ze de mal slecht passen. Het Covey model en de Sinektheorie hebben een inspirerende, maar geen voorspellende waarde.
Realisme in vitaliteitsmanagement
Vitaliteitsmanagement is niet te vangen in simpele modellen, die weliswaar inspireren, maar met duurzaamheid niets van doen hebben. Als leiderschap de weg is naar meer vitaliteit in de organisatie is het goed om te realiseren dat het niet alleen maar draait om de top, maar om managers uit alle lagen. Manager creëren randvoorwaarden zoals veiligheid. Ze streven naar rechtvaardigheid en sommigen zijn echt inspirerend, waardoor werknemers harder gaan lopen. Dat kun je echter niet leren uit een management zelfhulpboek. Het is nog maar de vraag of je het kunt leren. We moeten uitgaan van meer realisme in plaats van idealisme.
Narcisme is een goede voorspeller voor ‘grote’ leiders
Veel managers zitten op hun positie omdat ze goed zijn in verkoop, vooral van zichzelf, en niet zozeer vanwege hun managementkwaliteiten. De schattingen lopen wat uiteen, maar de helft van de managers zou geclassificeerd kunnen worden als narcistisch. In een klassieke publicatie (Board J 2005) constateerden onderzoekers dat psychopathologie vaker voorkomt in hoger management dan bij criminelen. De onderzoekers noemden deze managers dan ook succesvolle psychopaten. Zeer narcistisch, compleet gebrek aan empathie, sterk manipulatief, maar in staat om zich buitengewoon goed te presenteren. Het zou een goede beschrijving van Steve jobs kunnen zijn. Criminelen worden simpelweg geclassificeerd als niet-succesvolle psychopaten. We kunnen het gemist hebben, maar de boeken van Covey en Sinek bevelen gek genoeg nooit een cursus narcisme aan om succesvol te zijn, terwijl er duidelijk veel meer bewijs voor is dan voor hun eigen modellen. Overigens lijkt mindfulness meditatie een goede weg te zijn om het narcisme nog verder te verhogen, terwijl deze ironisch gezien vaak wordt ingezet als lapmiddel voor spirituele ontwikkeling.
Het Peter’s principle
Natuurlijk zijn niet alle managers psychopaten, maar de realiteit is wel dat veel managers niet op hun plek zitten. Sommigen hebben bijvoorbeeld te kampen met met het Peter’s principle. Dit betekent dat ze als waardevolle medewerkers gepromoveerd zijn tot een (management)functie waar ze niet uit de verf komen. Ze kunnen echter niet meer terug naar hun oude functie vanwege status- en financieel verlies. Zij lijken vervolgens sterk te neigen naar micromanagement, omdat nieuwe werknemers nu het werk doen waar zij zo in excelleerden. De managers doen nu gewoon werk dat niet bij hen past en het is onwaarschijnlijk dat dit op te lossen is met een aantal managementwijsheiden uit een boek of een inspirerende TED talk. Het betekent ook niet dat de manager weg moet, maar een minimale set vaardigheden nodig heeft om te leren managen op een wijze die bij hen past.
Veiligheid, vertrouwen en betrokkenheid
De voorbeschreven problematiek is slechts een selectie en daar komen ook nog zaken bij als discriminatie op basis van huidskleur, geslacht en gewicht. De impact van dit soort zaken is niet weg te nemen met een inspirerend vitaliteitsprogramma, maar vereist dat managers zich aan regels houden. Deze regels hebben betrekking op veiligheid en rechtvaardigheid. Ze hebben betrekking op assertiviteit en het inspelen op sterke eigenschappen van medewerkers. Deze regels moeten flexibel genoeg zijn, zodat managers zichzelf kunnen blijven. Daarnaast is het van belang dat werknemers en managers een reden krijgen om betrokken te raken bij de organisatie en bij collega’s. Dat daar bovenop een mooi inspirerend verhaal komt, is natuurlijk een prachtige kers op de taart maar in veel gevallen is het een vlag op een modderschuit.

Inschrijven nieuwsbrief #35

Schrijf je in voor één of beide nieuwsbrieven

Ontvang periodiek onze meest recente nieuwsberichten over vitaliteit en/of leefstijl. Als het geen waarde (meer) toevoegt dan kun onderaan de nieuwsbrief met een paar klikken uitschrijven.


Voorbij de verliefheidsfase
Conclusie
Vitaliteit en duurzaamheid binnen een organisatie zijn niet te herleiden uit een managementboek, omdat schrijvers van dit soort boeken niet geremd worden door feiten die in strijd zijn hun ideeen. Er is met 100 jaar van structurele kennisvergaring op het gebied van arbeid en organisatie, voldoende informatie voor handen en er is dan ook geen eenduidige formule. Natuurlijk moet het doel duidelijk zijn, eerder een ‘where’ dan een ‘why’, maar los daarvan dient het werkbaar te zijn. Werknemers moeten het bedrijf, elkaar, de managers en ook zichzelf het beste gunnen zonder zichzelf te verliezen. Goeroes bieden inspiratie en dat werkt heel goed in een verliefdsheidsfase, maar daarna is het gewoon werk, hard werk.

Meer lezen uit deze categorie 'Vitaliteitsmanagement':

Positieve psychologie deel 8: Eerst gelukkig dan pas succesvol?

Positieve psychologie deel 8: Eerst gelukkig dan pas succesvol?

Zijn gelukkige mensen succesvol of worden mensen gelukkig van succes? Een overzichtsartikel (Walsh LC 2018) onder leiding van hoogleraar geluksonderzoeker Sonja Luybomirksy pleit voor het eerste. Luybomirksy is een autoriteit binnen de positieve psychologie en haar...

Clip: Meer kritiek op mindfulness meditatie in de media

Clip: Meer kritiek op mindfulness meditatie in de media

Mindfulness is een hype, maar is dat terecht? Er is namelijk steeds meer kritiek vanuit de media op het fenomeen dat een industrie is geworden. Een clip is een kort item over een onderzoek of een curiositeit. Het is geen uitputtende verhandeling over het onderwerp,...

Dit onderwerp komt aan bod in de volgende opleidingen:

Meer lezen uit overige (kennisbank) categorieën:

 

Problemen met en oplossingen voor ACT

Problemen met en oplossingen voor ACT

Dit artikel is integraal overgenomen uit onze nieuwsbrief VisieVitaal (v202301010)Met Acceptance Commitment Therapy (ACT) weet je feitelijk niet wat het doet, je weet niet waarom je het doet, en ook niet of je rapportages kloppen. Er zijn mensen voor minder ontslagen,...

Introductie Chivo kompas

Introductie Chivo kompas

Wat is de basis van duurzame vitaliteit, de energie die nodig is om je leven lang doelen na te streven? Dat kun je meten aan de hand van psychomarkers. We hebben ze voor je samengetrokken tot het Chivo kompas.  Het Chivo kompas Het kompas is opgebouwd uit vier...

Connect community, welkom!

Connect community, welkom!

Chivo heeft altijd actief geïnteracteerd met (aspirant)professionals, omdat kennis delen en verantwoording afleggen voor claims behoren tot de kernwaarden. We zullen dit blijven voortzetten en gaan dat doen op ons nieuwe communityplatform genaamd Connect, dat volledig...

Redactionele noot

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, worden opgeslagen of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

We vernemen graag feedback over onze artikelen, omdat we verantwoording afleggen voor claims belangrijk vinden. Dit artikel is een korte post over actualiteit, een uitgelicht onderzoek of een curiositeit. Het is geen uitputtende verhandeling over het onderwerp, maar het is bedoeld om een punt te maken door het in de context te plaatsen. 

Wil je kennis uitwisselen over vitaliteit, fitness en leefstijl met andere (aspirant)professionals, bezoek dan onze connect community. Reageren op het artikel kan ook op de community, maar dan in de café's waar je lid van kunt worden.

Geraadpleegde bron(nen)

  • Elliston KG (2017), Ferguson SG, Schüz B. Personal and situational predictors of everyday snacking: An application of temporal self-regulation theory. Br J Health Psychol. 2017 Jul 19.