Zijn brood en melk verslavend door de exorfinen?

Leiden ‘verslavende’ exorfinen in tarwe en melk tot overeten?

door Chivo | mei 4, 2015 | Voeding | 0 Reacties

Hoewel wetenschappers het redelijk eens zijn dat overeten multifactorieel van aard is, wordt er toch regelmatig verwezen naar een enkele categorie stoffen in granen en zuivel genaamd exorfinen. In hoeverre dragen deze bij aan overeten?

Het opiaatsysteem

Exorfinen zijn natuurlijke stoffen die het opiaatsysteem activeren, welke onder andere betrokken is bij pijnstilling. Opium verkregen uit bewerking van de papaverplant werkt ook in op het systeem en kan een verslavende werking hebben, evenals de opioïden (synthetische varianten) uit pijnstillers. De associatie tussen exorfinen uit voeding en verslaving is dan al snel gelegd. Daarvoor moet het wel de darmwand en de bloedhersenbarriere passeren en vervolgens moet dat leiden tot meer eten of meer producten eten met een hoog exorfinengehalte.

Werking van exorfinen

Exorfinen worden onder ander gevonden in tarwe en zuivel (Teschemacher H 2003), welke vandaag de dag regelmatig in kwaad daglicht worden gesteld. De exorfinen die voortvloeien uit consumptie van deze producten zouden vanwege een vermeende verslavende werking leiden tot overeten. Het best onderzocht zijn de exorfinen in tarwe en daarvan is tot nu toe duidelijk dat deze het verteringsproces overleven (Fukudome S 1997) in dieren, maar dat is bij mensen nog niet gebleken. Het is aannemelijk dat een eventueel verslavende werking alleen zal plaatsvinden als deze stoffen ook onze hersenen bereiken, maar het enige experiment tot nu toe laat zien dat de exorfinen, intraveneus ingebracht bij ratten, de bloedhersenbarriere niet passeren (Fanciulli G 2004). Het werkingsmechanisme is dus niet heel plausibel.

Hoe te testen?

De proef op de som kan genomen worden door de werking van de exorfinen in het lichaam te hinderen. Dit kan met naloxone, een opiaat/opoïde antagonist, die zijn werking doet door de receptoren te blokkeren. De inzet van deze medicatie moet het stimulerende effect van exorfinen minderen. Het lichaam maakt zelf ook opiaten aan, dus het gebruik van naloxone zal de consumptie in zijn algemeenheid doen afnemen, zoals in het verleden eerder is vastgesteld. Waar we ons nu op richten is de consumptie van exorfinerijke producten, want deze zouden niet alleen de gehele consumptie, maar ook vooral de eigen consumptie omhoog moeten stuwen. Bij het blokkeren van de opiaatreceptoren is het logisch om te veronderstellen dat de consumptie van exorfinerijke producten zoals tarwe, het hardst zouden dalen.

De proef op de som

In een experiment (Drewnowski A 1995) onder vrouwen met een eetbuistoornis (binge eating disorder) werd naloxone of een placebo ingebracht. Vervolgens gingen ze ontbijten en lunchen. Het ging in totaal om meerdere producten, maar laten we ons concentreren op de twee producten waarvan de consumptie van de één het meeste steeg en de ander het hardst daalde in de naloxonegroep.

In de grafiek zie je dat als de exorfinen, vanwege de naloxone, niet kunnen aanhechten op de receptoren, dat de consumptie van broodstengsels gemaakt van tarwe met ruim 40 procent toeneemt, terwijl jelly beans (suikersnoepjes), die nauwelijks exorfinen bevatten, met bijna 70 procent daalt. Het zijn producten die veel suiker, vet of allebei bevatten die het hardst getroffen worden door naloxone. Inderdaad de producten die we kennen als junkfood en dus niet brood en zuivel. Naloxone onderdrukte vooral de sensorische voorkeur voor vet. Het meest ironische is wel dat dr. Williamd Davis, auteur van Broodbuik, ditzelfde onderzoek gebruikte om te ‘bewijzen’ dat de gliadine in tarwe, een exorfine, verslavend is. Daarnaast is het vreemd om te veronderstellen dat generaties die opgegroeid zijn met brood en melk al die tijd niet obees zijn geweest, maar dat de obesitasepidemie nu ineens wel het gevolg zou zijn van exorfinen.

Bij het toedienen van nalaxone zie je dat broodconsumptie juist toeneemt, terwijl de exorfinen geblokkeerd worden.

Gerelateerde artikelen (conclusie van dit artikel tref je verderop):

Conclusie

De ontwikkeling in voeding en gedrag is razend fascinerend en er wordt steeds meer bekend. Dit leidt tot allerlei hypotheses die nog onderzocht moeten worden en dat is een langzaam en moeizaam proces. Helaas leidt het te vaak tot overhaaste conclusies, waardoor men met zekerheid stelt dat exorfinerijke producten zoals brood en zuivel verslavend zouden werken. Het onderzoek is nooit af, maar alles wat tot nu toe bekend is, wijst echter de andere kant uit.

Meer lezen uit deze categorie 'Voeding':

‘The China Study’ – Red jezelf, word veganist?

aug 2, 2018

Het onthouden van consumptie van dierlijke producten, zoals veganisten doen, wordt geassocieerd met een betere gezondheid. Veel veganisten zijn meer bewust bezig met gezondheid en daardoor roken en drinken ze minder dan gemiddeld. Ze zijn ook vaak (lichamelijk)...

Hoe bruikbaar is de Bravermantest?

jul 1, 2018

Volgens Dr. Eric Braverman vloeien veel van onze gezondheidsklachten voort uit een disbalans van neurotransmitters. Hij ontwikkelde een vragenlijst, de zogenaamde Bravermantest, waarmee een dergelijke disbalans vastgesteld zou kunnen worden, die vervolgens leidt tot...

De glycemische index (GI) is nutteloos?

mei 27, 2018

Het lichaam heeft verschillende mechanismen om de bloedsuikerspiegel te bewaken. Dat kan het lichaam uitstekend, maar op één of andere wijze vinden we het nodig om ons lichaam constant te micromanagen. De glycemische index/last is zo'n stuk gereedschap om ons lichaam...

Dit onderwerp komt aan bod in de volgende opleidingen:

Recente artikelen (kennisbank) uit overige categorieën:

Vitaliteitscoaching deel 4: Belang van autonomie

feb 6, 2019

Vroeger hadden we weinig mogelijkheden en tegenwoordig hebben we keus ten overvloede, maar we lijken er als maatschappij niet mee te floreren. Regelmatig vernemen we dat die keuzevrijheid leidt tot teveel autonomie en individualisme. Wij zouden daarvoor in de plaats...

Het ontbijt ligt onder vuur

feb 4, 2019

Het advies om te ontbijten om een gezond gewicht te bereiken is al decennnia een vanzelfsprekendheid. Toch is er geen duidelijke wetenschappelijke basis voor en een recente meta-analyse (Sievert K 2019) spreekt deze oude wijsheid dan ook tegen. Het ontbijt ligt heel...

Vitaliteitscoaching deel 3: Voorbij de oppervlakte

dec 16, 2018

Er zijn vele opleiders die een curriculum aanbieden voor vitaliteitscoaches. De verschillen zijn groot en zelfs daar waar ze elkaar lijken te overlappen zijn de overeenkomsten oppervlakkig. In dit artikel gaan we daarom vitaliteit en het landschap van aanbieders in...

Redactionele noot

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, worden opgeslagen of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

We vernemen graag feedback over onze artikelen, omdat we verantwoording afleggen voor claims belangrijk vinden.

Wil je kennis uitwisselen over vitaliteit, fitness en leefstijl met andere (aspirant)professionals, bezoek dan Café Chivo op Facebook.

2 augustus 2018: Het originele artikel werd gepubliceerd op 4 september 2011 en werd op 2 augustus 2018 uitgebreid met een sectie over ‘Forks over Knives’ en een herschreven conclusie.

Geraadpleegde bron(nen)

Drewnowski A (1995), Krahn DD, Demitrack MA, e.a. Naloxone, an opiate blocker, reduces the consumption of sweet high-fat foods in obese and lean female binge eaters. Am J C/in Nutr 1995;61:1206-12
Fanciulli G (2004), Dettori A, Demontis MP, e.a. Gluten exorphin B5 stimulates prolactin secretion through opioid receptors located outside the blood-brain barrier. Life Sci. 2005 Feb 25;76(15):1713-9. Epub 2004 Dec 20.
Fukudome S (1997), Jinsmaa Y, Matsukawa T, e.a. Release of opioid peptides, gluten exorphins by the action of pancreatic elastase. FEBS Lett. 1997 Aug 4;412(3):475-9.
Teschemacher H (2003) Opioid receptor ligands derived from food proteins. Curr Pharm Des. 2003;9(16):1331-44. Review.