Vitaliteitscoaching deel 1: Vitaliteit is geen leefstijl

Een man verschijnt bij een vitaliteitscoach en heeft symptomen van prediabetes. Zijn werkgever heeft een begeleidingstraject aangeboden bij een leefstijlcoach op hun kosten, maar ‘moeilijke’ gevallen belanden bij een vitaliteitscoach. Na vier maanden leefstijl is het tijd voor vitaliteitscoaching.

Een keer in de twee weken ziet hij zijn dochter

Tijdens het evaluatiegesprek blijkt heel duidelijk dat hij zich niet aan het plan heeft kunnen houden. Hij is namelijk niet bezig met gezondheid, hij is bezig met de dag doorkomen. Zijn leefstijl aanpassen is geen prioriteit, aangezien hij in een overleefstand staat. Zijn leven bestaat namelijk uit werken en uit het weekend, een keer in de twee twee weken, waarin hij zijn dochter ophaalt bij zijn ex. Hij leeft met een loonbeslag, maar dat weerhoudt hem niet om toch een manier te vinden om het allermooiste cadeau te kopen voor zijn dochter, waardoor hij alleen maar nog meer in de problemen komt.

De gulle gift van de werkgever ervaart hij als een wurggreep

Zijn prediabetestoestand vindt hij niet interessant. Hij verschijnt uitsluitend, omdat hij zijn baan niet kwijt wil raken. De gulle gift van de werkgever wordt gezien als een molensteen die om zijn nek hangt. Dat hij over tien jaar diabetes heeft, snapt hij uitstekend, maar het boeit hem niet. Als hij het einde van de dag zonder kleerscheuren doorkomt, dan was het een goede dag. De vitaliteitscoach kiest ervoor om het leefstijldeel te parkeren en helpt hem via een gestructureerde manier te ontdekken wat het leven voor hem nog de moeite van het leven waard maakt en aan zaken te werken die hem uit de overleefstand halen. De biomedische kennis van de vitaliteitscoach zorgt ervoor dat fysieke factoren meegenomen worden in het behandeltraject. Gedurende dat traject gaat de man weer beter voor zichzelf zorgen en verbetert de relatie met zijn ex aanzienlijk. Ook komt hij van zijn symptomen af.

Gezondheid is oninteressant, als iemand geen reden heeft om te leven

Leefstijl is een parapluterm voor al het gedrag wat invloed heeft op de gezondheid. De vraag is hoe noodzakelijk begeleiding daarin is, aangezien het in de basis gaat over wat je moeder je ook al vertelde. Eet je groente, chips en cola één keer in het weekend, niet de hele tijd op de bank hangen, op tijd naar bed, ga eens naar buiten, niet teveel televisie en laat je broertje met rust. Dit is ongetwijfeld overgesimplificeerd, maar het is redelijk duidelijk dat de meeste mensen wel weten wat ze moeten doen, maar het lukt kennelijk niet. De reden is dat gezondheid geen weinig waarde heeft, als je geen reden hebt om te leven. Een vitaliteitstraject heeft gezondheid niet als een primair doel, maar meer autonomie en het bouwen aan een zinvol bestaan.

Leefstijl gaat over gedrag, vitaliteit gaat over emotie. 

Iedereen begrijpt dat weten niet hetzelfde is als doen, maar de vraag is wat leidt tot het verschil? Een deel van deze puzzel werd opgelost door onderzoek naar patiënten die geen emoties voelen, maar anderzijds cognitief niets mankeerden. Deze werden samen met gezonde mensen in een spelexperiment gezet, waarbij ze door verschillende methoden in te zetten, konden ontdekken welke het meest effectief was om te winnen. De normale mensen vonden al snel de juiste weg om te winnen. De patiënten daarentegen konden geen keuze maken, ook al werd hen verteld wat de meest effectieve manier was. De onderzoekers concludeerden dat emotie noodzakelijk is om beslissingen te nemen. Leefstijl gaat over gedrag, maar de vitaliteitscoach is veel meer geïnteresseerd in de emotie. Hoewel emoties vaak tot het psychosociale domein worden gerekend, is de emotie een lichamelijke sensatie. De uitgebreide kennis van het menselijk lichaam, onderscheidt de vitaliteitscoach van de psycholoog en de lifecoach, terwijl de focus op emotie in plaats van gedrag de vitaliteitscoach scheidt van leefstijlcoaches.

Vitaliteitscoaches zijn geen leefstijlcoaches

Conclusie
Vitaliteit gaat niet over gezondheid, maar over het leven zelf. Het is gericht op het verhogen van de autonomie en het werken aan een zinvol bestaan. Dat is niet heel eenvoudig in een wereld waar de lat onhaalbaar hoog ligt, waar de zekerheid weggeslagen is omdat je voor moet bereiden op werk dat nog niet bestaat als je afstudeert of succesvol moet zijn zoals de Amerikaanse droom voorschrijft. Het zou leiden tot een epidemie van chronische stress. Het vereist allemaal vaardigheden, die je niet van huis uit meegekregen hebt of op school leert. Een vitaliteitscoach kan je daar uitstekend mee helpen en daarna zie je dat men automatisch ruimte krijgt voor doelen in het leven. Gezondheid kan een van de doelen zijn en daarvoor kan men naar een leefstijlcoach. Het zijn dus twee verschillende beroepen en vitaliteitsprofessionals hebben daarom een eigen beroepsorganisatie, de BOvV.

Redactionele noot

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, worden opgeslagen of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

28 maart 2019: Toevoeging alinea onder ‘Leefstijl gaat over gedrag, vitaliteit gaat over emotie’ en een herschreven conclusie

Geraadpleegde bron(nen)

• BOvV (Beroepsorganisatie voor Vitaliteitsprofessionals)
• Opleiding Chivo Vitaliteitscoach