De psychologie van rigide-, flexibel- en functioneel diëten

door | jun 12, 2017 | vitaliteit, Voeding

Diëten kunnen de mens flink bezighouden en het is niet voor niets dat men op bijvoorbeeld Amazon 220.000 resultaten terugkrijgt met de zoekterm ‘diet books’. Deze preoccupatie met voedingsregels heeft niet alleen fysieke, maar ook psychologische consequenties. Gelukkig is er steeds meer aandacht voor voedingspsychologie.
Het aantal soorten diëten lijkt schier oneindig, maar uiteindelijk zijn er maar een paar varianten, namelijk de rigide-, de flexibele- en de functionele variant. Alle versies hebben hun regels, die hun eigen consequenties kennen en het is handig om deze regels in vogelvlucht door te nemen.
Drie vormen met hun eigen regels
  • Rigide
    De rigide vorm van diëten kenmerkt zich door het uitsluiten van specifieke voedngsmiddelen, zoals gluten, koolhydraten, vlees, etc. Deze zouden om vaak fysiologisch implausibele redenen dikmakend of ongezond zijn, maar dienen desalniettemin volledig uitgesloten te worden.  
  • Flexibel
    De regels van flexibel diëten richten zich in tegenstelling tot de rigide vormen niet op voedingsmiddelen, maar vooral op verhoudingen van de macronutriënten en het totaal aantal calorieën. Alles mag gegeten worden, zolang men maar voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt.
  • Functioneel
    In de functionele vorm van eten is men gericht op eten om fysieke- en niet om emotionele redenen, terwijl men het lichaamsgevoel herstelt
De relatie met voeding en het lichaamsbeeld
De verschillende regels hebben een interessant mentaal- en emotioneel effect. In de voedingspsychologie is er daarom aandacht voor de relatie met voeding en het lichaamsbeeld (Tylka TL 2015). Zij die zich vooral richten op de rigide vormen hebben een grotere kans op een verstoorde relatie met voeding en een negatief lichaamsbeeld. Dit wordt sterk in verband gebracht met het zwart-wit denken over voedingsmiddelen. Dit is anders voor diegenen die een flexibele aanpak hebben. Er is dan minder sprake van een verstoorde relatie met voeding, maar het staat op gespannen voet met het lichaamsbeeld. In de functionele vormen is er het minst sprake van een verstoorde relatie met voeding en het lichaamsbeeld, omdat men zonder schuldgevoel eet en getraind is om weer in contact te komen met hun lichaamsgevoel. 

Inschrijven nieuwsbrief #35

Schrijf je in voor één of beide nieuwsbrieven

Ontvang periodiek onze meest recente nieuwsberichten over vitaliteit en/of leefstijl. Als het geen waarde (meer) toevoegt dan kun onderaan de nieuwsbrief met een paar klikken uitschrijven.


De psychologische consequenties van de keuze
Conclusie
Het gemiddelde lichaamsgewicht is ondanks alle mogelijke diëten niet afgenomen maar juist toegenomen. Vanuit de voedingspsychologie probeert men tot verklaringen te komen. De verschillende dieetvormen hebben allemaal een andere uitwerking op onze relatie met voeding en het lichaamsbeeld. Het is mogelijk dat deze relatie verstoord raakt en daarmee effect heeft op onze vitaliteit. Daarom is het noodzakelijk om de psychologische consequenties van de verschillende dieetvormen in ogenschouw te nemen bij het maken van een gepaste keuze.

Meer lezen uit deze categorie 'Voeding':

Bestaat voedselverslaving?

Bestaat voedselverslaving?

In een recente wetenschappelijke publicatie komt men tot de conclusie dat er weinig tot geen bewijs is voor de gehypte voedselverslaving (Hebebranda J 2014). Het veronderstelde fenomeen is daarnaast slecht begrepen, aangezien men geen onderscheid maakt tussen de...

Hebben dikke mensen meer cravings?

Hebben dikke mensen meer cravings?

Als verlangen verandert in hunkeren naar voedsel dan wordt het een craving genoemd. Die cravings lijken vooral sterk te zijn gecorreleerd met hyperpalatibele (smakelijk) en hypercalorische voedingsmiddelen. Dik en dun kennen het verschijnsel van cravings, maar is er...

Wat voegt de leefstijlarts toe?

Wat voegt de leefstijlarts toe?

De belangstelling voor leefstijlgeneeskunde bij (huis)artsen neemt toe en dat lijkt terecht te zijn, aangezien veel van de gezondheidsproblemen ontstaan door de wijze waarop we leven. Nu hebben we al leefstijlcoaches en diëtisten. Wat voegt de leefstijlarts toe?    ...

Dit onderwerp komt aan bod in de volgende opleidingen:

Recente artikelen (kennisbank) uit overige categorieën:

Summerschool 2024: Groeien doe je in de zomer!

Summerschool 2024: Groeien doe je in de zomer!

  Het hele jaar is het druk met een volle werkweek en een hectisch thuisleven. Toch moet je soms bijtanken en dat kan in de zomervakantie, waar je lekker je rust pakt. Meestal begint het na een paar weken alweer te kriebelen en dan kun je de zaken afhandelen,...

Het echte verhaal over Ikigai

Het echte verhaal over Ikigai

Op de foto zie je Mieko Kamiya, een Japanse psychiater en auteur van het boek 'Ikigai ni Tsuite' (Over de zin van het leven). Hoewel ze ze wordt beschouwd als de geestelijke moeder van Ikigai, bestaat het concept al heel lang. Er zijn heel veel misverstanden over...

Problemen met en oplossingen voor ACT

Problemen met en oplossingen voor ACT

Dit artikel is integraal overgenomen uit onze nieuwsbrief VisieVitaal (v202301010)Met Acceptance Commitment Therapy (ACT) weet je feitelijk niet wat het doet, je weet niet waarom je het doet, en ook niet of je rapportages kloppen. Er zijn mensen voor minder ontslagen,...

Redactionele noot

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, worden opgeslagen of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Geraadpleegde bron(nen)

  • Tylka TL (2015), Calogero RM, Daníelsdóttir S. Is intuitive eating the same as flexible dietary control? Their links to each other and well-being could provide an answer. Appetite. 2015 Dec;95:166-75.