Zijn hardloopanalyses voor schoenen een zinloos ritueel?
Naar verluidt zijn er 3 miljoen hardlopers in Nederland die hun sport zo goed mogelijk willen beoefenen. Zij doen dit onder ander met de aanschaf van goede hardloopschoenen. In de winkel mogen ze dan vaak een hardloopanalyse ondergaan en worden camerabeelden bekeken om de juiste schoen aan te bevelen. De juiste schoen zou ervoor moeten zorgen dat de kans op blessures vermindert. Zijn deze hardloopanalyses nuttig of zinloze rituelen? We raadplegen wat onderzoek.
Wat voor looppatroon heb jij?
Soorten schoenen
Voordat we het onderzoek bespreken is het handig om looppatronen en de toegewezen schoensoort vast te stellen. In principe zijn er vier categorieen, namelijk:
- neutraal (goede drukverdeling over de voet
- proneerders (klapt naar de binnenkant van de voet)
- overproneerders (extreme pronatie)
- suppineerders (loopt te veel op de buitenrand)
Het meest voorkomend is neutraal (1) en proneren (2). Met name proneren komt vaak voor en dat wordt opgelost door de zool aan te passen met harde en zachte delen, zodat de voet minder hard naar binnenklapt.
Wat als we de ‘juiste’ of de ‘verkeerde’ schoen aanbevelen tijdens de voorbereiding van een halve marathon?
Het onderzoek
In het onderzoek werden 105 vrouwen toegewezen aan de groep neutraal (51), proneerders (36) en overproneerders (18). Op basis van de observaties in een winkel, zou een vrouw met een neutraal looppatroon een neutrale schoen krijgen, een proneerder een zogenaamde antipronatie schoen, ook wel stabiliteitsschoen genoemd en de overproneerder een zogenaamde extreme antipronatieschoen, die ook wel motion control schoen wordt genoemd.
De onderzoekers deden het echter anders en deelden elke groep op in drie subgroepen. Een derde van de neutrale groep kreeg inderdaad een neutrale schoen mee, maar een andere derde kreeg echter een antipronatie schoen mee. De laatste subgroep van de neutrale lopers kreeg zelfs een motion control schoen mee, bedoeld voor overproneerders. Deze verdeling vond plaats voor elke groep, waardoor dus in totaal tweederde van alle deelneemsters een ‘verkeerde’ schoen meekreeg.
De vrouwen namen vervolgens deel aan een training van 13 weken om een halve marathon voor te bereiden in Vancouver. Het trainingsvolume begon op 20 km per week en dat werd opgebouwd naar uiteindelijk een volume van 45 km per week. De uitval op trainingsdagen door blessures werd vastgelegd, evenals de pijnscores in rust, bij dagelijkse activiteiten en tijdens trainingen.
Een ‘juiste’ schoen toegewezen krijgen zou moeten leiden tot minder blessures, toch?
Het resultaat
Uiteindelijk lukte het 81 vrouwen om het onderzoek af te ronden (77%). In totaal werd er bij 32% van de vrouwen, een of meerdere blessures gerapporteerd, die het meest vielen in de groep die de motion-control schoenen droegen. Elke overproneerder die de juiste schoen droeg (motion-control), die raakte geblesseerd. Bijzonder was ook dat neutrale lopers meer blessures opliepen tijdens het dragen van neutrale schoenen, dan wanneer ze anti-pronatie schoenen droegen. En proneerders deden het beter met neutrale schoenen dan met antipronatie schoenen. De vrouwen hadden dus minder kans op blessures als ze de ‘verkeerde’ schoenen droegen. Dus dames, u heeft de verkeerde schoenen en u MOET weer gaan shoppen, wetenschap gebiedt het!
Na 20 jaar onderzoek weten we nog niets….
Overwegingen
De hoofdauteur van het onderzoek is Dr. Ryan, een gezaghebbend hardloop biomechanica specialist die onder ander werkt bij het Nike Sports Research laboratorium. In een begeleidend commentaar wordt gesteld “…despite over 20 years of stability elements being incorporated in running footwear there is, as yet, no established clinically based evidence for their provision. “. De auteurs stellen dus, dat ondanks 20 jaar onderzoek en toevoeging van allerlei stabiliteitselementen in schoenen, er geen enkel bewijs is dat het helpt.
En uiteraard kun je stellen dat dit een relatief klein onderzoek is, maar het ligt in lijn met een hoop andere onderzoeken, waaronder een andere recente (Knapik JJ 2010), onder ruim 700 rekruten bij het korps mariniers, waar speciaal gemeten schoenen ook de kans op blessures niet verminderden. Het ligt dus in lijn met oudere en nieuwe onderzoeken. Zo gek is de constatering ook niet, want bij een afwijking van de voetafwikkeling zijn er vaak verderop in de beweegketen, meer onvolkomenheden te vinden. Het is dus goed mogelijk dat het loopatroon een compensatie is voor problemen elders en daarmee juist blessures voorkomt. Het onderzoek vertelt ons niet dat goede hardloopschoenen niet nuttig zijn, het vertelt ons vooral dat onze analysemethoden niets voorspellen.
Conclusie
Hoewel het volstrekt logisch lijkt, dat je op basis van een loopanalyse een juiste schoen krijg aangemeten, blijkt uit geen enkel onderzoek een verminderde kans op blessures. Ook dit onderzoek bevestigt dit wederom. Sterker nog, het lijkt er zelfs op dat het dragen van de ‘juiste’ schoen op basis van je ‘afwijking’, de kans op blessures zelfs iets toeneemt. “My best advice is, turn on your sensors and listen to your body, not to what the salespeople might tell you.”, aldus de hoofdauteur Dr. Ryan. Lijkt ons helemaal geen slecht advies.
Meer relevante artikelen uit deze categorie 'Bewegen'
De haklanding in perspectief
De bekende professor Daniel Lieberman levert met een nieuwe publicatie, aanvullende inzichten in het ontstaan van loopblessures. Hij kan biomechanisch aannemelijk maken, dat een haklanding, het risico op blessures vergroot. Deze overtuiging werd tot nu toe niet...
Spelen deel 2: Stoeien
Spelen is veel meer dan tijdverdrijf voor kinderen. Het lijkt onderdeel te zijn van de gezonde ontwikkeling, maar ook van onderhoud van lichaam en geest. Binnen het thema spelen lijkt het stoeien een eigen categorie te vormen, die mogelijk op unieke wijze bijdraagt...
De onverwachte relatie tussen lichaamshouding en emotie
Een groot deel van communicatie kun je toekennen aan lichaamstaal, en dat begint al bij de lichaamshouding. Onderzoek bevestigt steeds vaker dat er een kern van waarheid zit in de wederzijdse beïnvloeding van houding en emotie. Toch blijkt er een kleine verrassing te...
Dit onderwerp wordt behandeld in de volgende opleidingen:
Recente artikelen (kennisbank) uit overige categorieën:
Opleiding Vitaliteitskundige wordt in 2025 uitgebreid
De opleiding tot vitaliteitskundige bestaat in de huidige vorm sinds 2022 en zal vanaf februari 2025 verder worden uitgebreid. De module Veranderkunde wordt opgesplitst in twee modules om de hoge dichtheid van de stof meer ademruimte te geven. Dit betekent dat de...
Het echte verhaal over Ikigai
Op de foto zie je Mieko Kamiya, een Japanse psychiater en auteur van het boek 'Ikigai ni Tsuite' (Over de zin van het leven). Hoewel ze ze wordt beschouwd als de geestelijke moeder van Ikigai, bestaat het concept al heel lang. Er zijn heel veel misverstanden over...
Problemen met en oplossingen voor ACT
Dit artikel is integraal overgenomen uit onze nieuwsbrief VisieVitaal (v202301010)Met Acceptance Commitment Therapy (ACT) weet je feitelijk niet wat het doet, je weet niet waarom je het doet, en ook niet of je rapportages kloppen. Er zijn mensen voor minder ontslagen,...
Redactionele noot
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, worden opgeslagen of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Dit is een herpost van het artikel ‘Aangepaste hardloopschoenen? Weer geen beschermend effect!’ met een nieuwe titel en een herschreven openingsalinea.
Geraadpleegde bron(nen)
- Knapik JJ (2010), Trone DW, Swedler DI, Villasenor A, Bullock SH, Schmied E, Bockelman T, Han P, Jones BH. Injury reduction effectiveness of assigning running shoes based on plantar shape in marine corps basic training. Am J Sports Med. 2010 Sep;38(9):1759-67. Epub 2010 Jun 24.
- Ryan MB (2010), Valiant GA, McDonald K, Taunton JE. The effect of three different levels of footwear stability on pain outcomes in women runners: a randomised control trial. Br J Sports Med. 2010 Jun 27