De lekkende emmerredenering en het probleem van medicaliseren!

We horen regelmatig dat als je suiker consumeert dat je alvleesklier uitgeput raakt en diabetes volgt. Hetzelfde lijkt op te gaan voor cortisol, want daar put je bijnier van uit. Het meest radicale idee is natuurlijk nog wel het idee dat je een beperkt aantal hartslagen hebt en dat je daarom maar beter niet kunt gaan sporten om te voorkomen dat je vroegtijdig overlijdt. Het houdt maar niet op en een die sterk lijkt te leven onder artsen, is het idee dat je eiwit moet matigen, omdat je nierfunctie anders achteruit gaat. Dr. Kris Verburgh heeft het bijvoorbeeld in zijn boek ‘De Voedselzandloper‘ staan.

Je hebt niet een vooraf bepaalde hoeveelheid hartslagen en met sporten ga je niet sneller door je ‘vooraad’ hartslagen heen

Het probleem is dat de medische situatie het startpunt is en dat men het vervolgens probeert te extrapoleren naar gezonde mensen. We noemen dat de lekkende emmer redenering. Logischerwijs is het verstandig om de kraan dicht te draaien als de emmer lek is, want anders beschadigt de vloer. Tot hier kunnen we de logica nog volgen. Het wordt echter belachelijk als men vervolgens suggereert dat de emmer lek is geraakt door water.

Bij een lekkende emmer is het handig om de kraan dicht te draaien, maar niemand zou durven suggereren dat het water zelf, de emmer lek heeft gemaakt

Toch is dit veelal de redenering bij diabetes, HPA-as afwijkingen en nierfunctie. Bij diabetes is het wellicht verstandig om de suikerkraan dicht te draaien, maar we hebben geen enkel bewijs dat suikerconsumptie an sich leidt tot diabetes. Hetzelfde geldt voor eiwit, want als de nierfunctie aangedaan is, dan is het verstandig om eiwit te minderen. Het betekent wederom niet dat eiwitconsumptie de nier beschadigt. Daar is geen enkel bewijs voor, er is vooral bewijs tegen.

Als nieren disfunctioneel zijn, dan is eiwit terugschroeven verstandig, maar het idee dat eiwitten de nieren beschadigen is een lekkende emmerredenering

De meeste recente aanwijzing dat deze veronderstelling niet klopt, is een onderzoek (Antonio J 2016) van een jaar bij krachtatleten waar men maar liefst 4 maal de dagelijkse hoeveelheid consumeerde (> 3 gram per kg lichaamsgewicht). Na een jaar werd geen enkele aanwijzing gevonden van een verminderde nierfunctie. Een gezaghebbend eiwitexpert (Phillips S 2016) heeft recent nog gepleit voor de verhoging van het eiwitadvies vanwege het gunstige effect op de gezondheid.

Conclusie
Het dichtdraaien van de kraan is wellicht verstandig bij een lekkende emmer, maar het betekent niet dat de kraan de emmer kapot heeft gemaakt. Het is om die reden ook niet handig om preventie en prestatie te benaderen vanuit een medische invalshoek. Pathofysiologie laat zich niet zonder meer extrapoleren naar normofysiologie. Preventie en prestatie zijn geen subset van een medische benadering, maar specialisaties op zich.

Redactionele noot

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, worden opgeslagen of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

We vernemen graag feedback over onze artikelen, omdat we verantwoording afleggen voor claims belangrijk vinden. Dit artikel is een korte post over actualiteit, een uitgelicht onderzoek of een curiositeit. Het is geen uitputtende verhandeling over het onderwerp, maar het is bedoeld om een punt te maken door het in de context te plaatsen. 

Wil je kennis uitwisselen over vitaliteit, fitness en leefstijl met andere (aspirant)professionals, bezoek dan onze connect community. Reageren op het artikel kan ook op de community, maar dan in de café's waar je lid van kunt worden.

Geraadpleegde bron(nen)

• Antonio J (2016), Ellerbroek A, Silver S, e.a. A High Protein Diet Has No Harmful Effects: A One-Year Crossover Study in Resistance-Trained Males. Journal of Nutrition and Metabolism. Volume 2016 (2016), Article ID 9104792. Accepted 20 September 2016
• Phillips SM (2016), Chevalier S, Leidy HJ. Protein “requirements” beyond the RDA: implications for optimizing health. Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism Published on the web 9 February 2016.