Ademhalings- en ijsbaden in perspectief

Het onderzoek naar het koud afdouchen heeft geleid tot hernieuwde belangstelling en vragen over het onderzoek met Wim Hof (Kox M 2014). Het zou namelijk iets nieuws hebben aangetoond wat voorheen niet bekend was in de wetenschap. Het is daarom belangrijk om hier duidelijkheid over te scheppen.

Er is geen sprake van hard bewijs

In totaal werden 12 deelnemers die een training ondergingen bij het team van Wim hof blootgesteld aan het de endotoxine van het Escherichia coli bacteria. Dit zou normaal leiden tot flinke symptomen, maar deze groep had dit aanzienlijk minder dan de controlegroep, die de training niet had ondergaan. In een goed opgezet onderzoek zal men proberen toeval en beinvloeding te minimaliseren. Het aantal deelnemers was laag waardoor de kans op toevalstreffers enorm toeneemt en de deelnemers wisten in welke groep ze zaten, waardoor er per definitie beinvloeding was. Dit kan nog allemaal in een zogenaamd verkennend stadium (proof-of-principle), maar er kunnen om die reden dus geen harde conclusies aan verbonden worden.

Dat het immuunsysteem beinvloed kan worden is geen nieuws

Een andere opvallende uitspraak is dat er voor het eerst aangetoond is dat het immuunsysteem beinvloedbaar is. Dat is een vreemde uitspraak, aangezien we dit al decennia weten door het baanbrekend werk van Robert Ader, die zich voornamelijk bezighield met het conditioneren van het immuunsysteem bij ratten en later verschillende casussen beschreef met mensen. Hij gebruikte geen ademhalingstechnieken, maar smaken en geuren gekoppeld aan immuunresponsonderdrukkers. Deze smaken en geuren konden na verloop van tijd zonder verdere toevoeging, het immuunusysteem onderdrukken. In dien mate zelfs, dat ratten overleden, simpelweg omdat hun immuunsysteem niet meer reageerde. De Harvard hoogleraar Benson gebruikte wel ademhalingstechnieken bij mensen en kon eveneens aantonen dat bloeddruk, hartslag en immuunrespons reageerde op ademhaling. Ook het mechanisme is duidelijk, aangezien dr. Felten die samenwerkte met Ader in 1981 een netwerk van zenuwbanen ontdekte, die leiden naar bloedvaten en cellen van het immuunsysteem. Hiermee werd duidelijk dat het immuunsysteem (deels) onder controle staat van het autonoom zenuwstelsel en dat past in het psychoneurobiologisch systeemdenken en de vernieuwde visie op het placebo. Er is dus met Wim Hof geen nieuwe ontdekking vastgesteld, er is hooguit een methode onderzocht.

Conclusie
Met ademhalingsoefeningen en ijsbaden kan men invloed uitoefenen op het immuunsysteem. Het onderzoek met Wim Hof is inspirerend en ongetwijfeld belonend geweest voor de man, die al jaren strijd voor erkenning van zijn claims. Het biedt vooral een methode voor iets dat al bekend was, maar het is nog maar de vraag of dit in de praktijk daadwerkelijk van betekenis zal zijn. Het onderdrukken van een immuunrespons kan handig zijn bij een niet-functionele respons, terwijl het in andere gevallen juist problemen gaat opleveren. Meer onderzoek is zeker gewenst, maar echt bewijs of dit allemaal zinvol is, dat is er zeker nog niet.

Meer lezen uit deze categorie 'Coachen':

Dit onderwerp komt aan bod in de volgende opleidingen:

Meer lezen uit overige (kennisbank) categorieën:

Redactionele noot

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, worden opgeslagen of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

We vernemen graag feedback over onze artikelen, omdat we verantwoording afleggen voor claims belangrijk vinden. Dit artikel is een korte post over actualiteit, een uitgelicht onderzoek of een curiositeit. Het is geen uitputtende verhandeling over het onderwerp, maar het is bedoeld om een punt te maken door het in de context te plaatsen. 

Wil je kennis uitwisselen over vitaliteit, fitness en leefstijl met andere (aspirant)professionals, bezoek dan onze connect community. Reageren op het artikel kan ook op de community, maar dan in de café's waar je lid van kunt worden.

Geraadpleegde bron(nen)

• Ader R (2006), Felten DL, Cohen N. Psychoneuroimmunology, 4th edition, 2 volumes, Academic Press, (2006)
• Kox M (2014), van Eijk LT, Zwaag J, van den Wildenberg J, e.a. Voluntary activation of the sympathetic nervous system and attenuation of the innate immune response in humans. Proc Natl Acad Sci U S A. 2014 May 20;111(20):7379-84.
• Kradin R (2000), Benson, H. Stress, the relaxation response and immunity. Mod Asp Immunobiol, 2000; 1:110-3.