Aankomen tijdens het afslanken? Lessen uit Minnesota

Een cliënt komt aan tijdens het afslanktraject en wat vertel je dan? Veelal wordt er gesteld dat spieren zwaarder zijn dan vet. Daarnaast wordt gesteld dat het rustmetabolisme gedaald is, waardoor afslanken moeilijk is. Beiden zijn waar, maar volslagen irrelevant, zo blijkt onder ander uit het Minnesota starvation experiment.

Er wordt tot wel 7 kg aan extra vocht vastgehouden

Aan het einde van de tweede wereldoorlog werd het Minnesota starvation experiment gestart, waarin diensweigeraars zich mochten melden voor een uithongeronderzoek, dat ruim een jaar duurde. De negatieve energiebalansperiode was 24 weken aaneengesloten. Ondanks de lange duur en een extreem gewichtsverlies van 25% van het lichaamsgewicht, bleek het vetverlies goed voorspelbaar. Het gewicht daarentegen fluctueerde wel, omdat men tijdens een negatieve energiebalans vaak vocht vasthoudt. In het geval van dit uithongerexperiment was dat zelfs tot 7 kg.

Het rustmetabolisme daalt, maar dat komt grotendeels door minder lichaamsmassa

De deelnemers verloren vet, maar kwamen toch in gewicht aan. Het rustmetabolisme daalde in totaal met 40 procent. Dat lijkt veel, maar het heeft vooral te maken met gewichtsverlies. Een lichaam van 100 kg heeft twee maal zoveel energie nodig om onderhouden te worden dan een lichaam van 50 kg. Bij een verlies van 25 procent aan energie, mag men dus een minimaal 25 procent lager rustmetabolisme verwachten. In een negatieve energiebalans daalt het wel onevenredig meer en dat extra lag tussen de 10 en 15 procent. Desalniettemin, bleven de deelnemers in gewicht afnemen.

Als de vochthuishouding schommelt dan is de kledingmaat een veel betere indicator voor afslanksucces dan gewicht

Conclusie
Het voorbesproken experiment is geen aanbeveling om op die manier af te slanken, maar om duidelijk te maken dat kleding een betere indicator is voor vetverlies dan de weegschaal en dat het dalend rustmetabolisme niet echt een factor is. Dit is overigens daarna in veel onderzoeken nog bevestigd.

Redactionele noot

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, worden opgeslagen of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

We vernemen graag feedback over onze artikelen, omdat we verantwoording afleggen voor claims belangrijk vinden. Dit artikel is een korte post over actualiteit, een uitgelicht onderzoek of een curiositeit. Het is geen uitputtende verhandeling over het onderwerp, maar het is bedoeld om een punt te maken door het in de context te plaatsen. 

Wil je kennis uitwisselen over vitaliteit, fitness en leefstijl met andere (aspirant)professionals, bezoek dan onze connect community. Reageren op het artikel kan ook op de community, maar dan in de café's waar je lid van kunt worden.

Geraadpleegde bron(nen)

• Keys A (1950), Brožek J, Henschel A, e.a. The Biology of Human Starvation (2 volumes), University of Minnesota Press, 1950.