Pijn zonder oorzaak? Vitaliteitstherapie!

Chronische pijn wordt vaak weggezet als niet-bestaand, omdat men met beeldvormende apparatuur geen schade kan vinden of omdat weefsel binnen enkele weken al genezen zou moeten zijn. In een systematisch literatuuroverzicht (119 Nederlandse onderzoeken) naar de epidemiologie van chronische pijn in Nederland (NHG 2011) werd een prevalentie van matig tot ernstige pijn onder Nederlandse volwassenen gevonden van 18%. Dat betekent schijnbaar dat een vijfde van de Nederlanders zich kennelijk iets in beeld. Bij gebrek aan schade wordt men vaak verwezen naar de psycholoog, want als het niet fysiologisch is, dan is het kennelijk psychologisch. Erger wordt het nog, als het wordt afgedaan als een modeziekte.

Je kunt heftige pijn ervaren zonder schade

De misclassificatie ontstaat omdat men schade en pijn aan elkaar koppelt, maar dit is niet de realiteit. Er is wel degelijk pijn mogelijk zonder schade en de hand dicht bij het vuur houden is daar een illustratie van. De pijn wordt namelijk op een gegeven moment ondragelijk en men moet dan de hand terugtrekken zonder dat de hand is verbrand. De pijn is echt, zonder dat er schade is. Dit betekent zeker niet dat het psychologisch is. Beeld je een gedachtenexperiment in, waarbij er een heet object achter een gordijn is geplaatst. Zonder dat je daar kennis van hebt, steek je je hand rustig door het gordijn. Ook dan zul je pijn kunnen ervaren voordat je het hete object hebt geraakt en zonder dat je schade oploopt. Pijn is niet psychologisch, maar neurologisch. Pijn is namelijk een mening van het centraal zenuwstelsel.

Pijnmanagement betekent dat je rekening houdt met het complete ecosysteem

Deze mening wordt net als elke andere mening beïnvloed door vele factoren en de biomedische signalen (nociceptie bijvoorbeeld), vormen slechts een deel van het geheel. Slaapschuld, overtuigingen, emotie, ervaringen, depressie, vermoeidheid, stress, niet serieus genomen worden en vele andere zaken hebben eveneens invloed op pijn(sterkte). De biomedische zekerheid die we graag zien, speelt hooguit in een acute situatie van pijn een belangrijke rol, maar in de chronische situatie is het aandeel vaak buitengewoon beperkt. De biomedische factoren vormen slechts een tandwiel in een compleet ecosysteem. Volgens de laatste wetenschappelijke inzichten is chronische pijn vooral de respons op een (perceptie van) bedreiging van het centraal zenuwstelsel. Dat hoeft helemaal niet psychologisch te zijn, maar kan dat deels wel zijn. Er is al flink wat onderzoek gedaan naar het management van het ecosysteem van pijn, buiten de farmaceutische oplossingen om. Het vereist weliswaar multidisciplinaire kennis, maar zou integraal moeten worden aangepakt. Een multidisciplinair team werkt zelden of nooit integraal. Het is daarom een compleet specialisme aan het worden, een die wat ons betreft thuishoort bij een vitaliteitstherapeut.

Het managen van chronische pijn vereist weliswaar multidisciplinaire kennis, maar dient integraal te worden aangepakt

Conclusie
Chronische pijn heeft in veel gevallen geen biologische oorzaak, maar is het gevolg van een perceptie van bedreiging van het centraal zenuwstelsel. Deze ‘mening’ kan door biologische factoren worden beinvloed, maar ook door depressie, slaapschuld en angst. De behandeling van chronische pijn vereist daarom een totaal aanpak, waarbij men het complete ecosysteem managed.

Meer artikelen uit deze categorie 'Klinische leefstijl':

Dit onderwerp wordt behandeld in de opleidingen:

Recente artikelen (Kennisbank) uit overige categorieën:

Redactionele noot

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, worden opgeslagen of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

We vernemen graag feedback over onze artikelen, omdat we verantwoording afleggen voor claims belangrijk vinden. Dit artikel is een korte post over actualiteit, een uitgelicht onderzoek of een curiositeit. Het is geen uitputtende verhandeling over het onderwerp, maar het is bedoeld om een punt te maken door het in de context te plaatsen. 

Wil je kennis uitwisselen over vitaliteit, fitness en leefstijl met andere (aspirant)professionals, bezoek dan onze connect community. Reageren op het artikel kan ook op de community, maar dan in de café's waar je lid van kunt worden.

Geraadpleegde bron(nen)

• Fields H (2006), Basbaum A, Heinricher M. CNS mechanisms of pain modulation. In: McMahon SB, Koltzenburg M. (eds) Textbook of Pain, 5th edn. London: Elsevier, 2006; 125–43
• Duckworth MP (1997), Iezzi A, Adams HE, Hale D. Information processing in chronic pain disorder: a preliminary analysis. J Psychopathol Behav Assess 1997;19:239–55
• Peters ML (2000), Vlaeyen JW, van Drunen C. Do fibromyalgia patients display hypervigilance for innocuous somatosensory stimuli? Application of a body scanning reaction time paradigm. Pain 2000;86:283–92