Chronische aandoeningen
De opleiding Klinisch vitaliteitskundige is een afstudeerrichting voor de Vitaliteitskundige waarin je leert hoe je mensen begeleidt met chronische klachten. Het uitgangspunt is dat deze aandoeningen niet meer zullen verdwijnen. Het gaat dan om hart- en vaatziekten, diabetes, kanker, COPD (chronic obstructive pulmonary disease) en aandoeningen aan het bewegingsapparaat. Daarnaast gaat het ook om minder goed begrepen klachten. Naar schatting bestaat 40 procent van de consulten bij de huisarts uit klachten waar geen duidelijke biomedische oorzaak voor is of waarvan de symptomen disproportioneel zijn ten aanzien van de biomedische oorzaak. Als laatste hebben we ook te maken met de meer psychiatrische klachten zoals depressie en angst.
Naast de hoofdklacht zijn er echter ook nog additionele klachten waar men invloed op kan hebben. De klinisch vitaliteitskundige is erop gericht om de symptomen te minderen van de hoofdklachten en zeker die van de extra klachten. Dat noemt men technisch gezien symptoommodificatie. Veel van die klachten hebben betrekking op het algemene ziektegedrag zoals pijn, vermoeidheid en duizeligheid. Veel van die klachten zijn het gevolg van de interactie tussen het immuunsysteem, cognitie en de sensorische systemen van het lichaam die samen bijdragen aan de intensiteit van dat ziektegedrag. Een compleet behandelplan haakt aan op alle drie. Het is daarmee mogelijk om de klachten die men jaren heeft, zoals chronische pijn of sombere gevoelens, te verminderen zodat ze weer het leven op kunnen pakken, Daarnaast helpen we cliënten met waardigheid, een leven bouwen dat de moeite van het leven waard is. Om deel te nemen aan de opleiding Klinisch vitaliteitskundige, dien je te beschikken over een diploma Vitaliteitskundige.
klinische vitaliteit
Een aanpak
Elke client is uniek en er is geen standaardaanpak, maar we leren je wel structuur
Symptomen zoals pijn, vermoeidheid, duizeligheid, depressie en angst worden beïnvloed door verschillende determinanten waaronder sensorische nauwkeurigheid, de frustratie van biologische- en psychologische basisbehoeften en door betekenis, waardoor het lichaam sensitiseert. De extra gevoeligheid versterkt de signalen en daarmee ook de klachten. Ook als je niets kunt doen aan een onderliggende klacht, kun je die gevoeligheid vaak wel dempen, waardoor de symptomen afnemen. Het doel is dan symptoommodificatie.
In de opleiding start je met het definiëren van een werkhypothese, waarbij je bepaalt welke determinant het meeste invloed heeft. Dat doe je op basis van de hulpvraag, de voorkeur van de cliënt, een mogelijk onderliggende (psycho)pathologie, de symptomen en de inventarisatie van de determinanten. Na de keuze van de determinant heb je verschillende opties die deel uitmaken van je behandelplan. Soms gaat het over emotieregulatie, een andere keer over het verhogen van de sensorische nauwkeurigheid, maar ook leren we je lage graad inflammatie beïnvloeden vanuit een klinisch leefstijlperspectief. De aanpak is altijd biopsychosociaal. Het hoeft niet bij een enkele determinant te blijven en het is niet ongewoon dat ze allemaal geadresseerd worden, waarbij de volgorde, maar ook de selectie, in interventies per cliënt kan verschillen.
de complexiteit van pijn
Pijn staat niet altijd gelijk aan schade, maar het is daarmee ook niet psychisch. Het is nogal complex, zo vertelt Chi L. Chiu op een congres over chronische lage rugpijn
Waardigheid
Een waardig leven
Een ziekte is een beperking en het kan je gijzelen. Dat moet men vaak eerst accepteren alvorens men kan loslaten. Het probleem met accepteren is dat het geen knop is, maar een proces met veel verschillende elementen. Soms speelt bijvoorbeeld schaamte of rancune een rol. Als dat langdurig is, dan is er sprake van psychologische roofbouw. Het tast je waardigheid aan. Accepteren is daarom vaak ook vooral (eerst) repareren en daar kun je de cliënt uitstekend in begeleiden.
Als men eenmaal heeft kunnen accepteren dat die klachten er zijn en dat er op dit moment nog geen oplossing is, dan raakt men weer autonoom. Men kan daarna werken aan een waardig bestaan. Als bijkomstigheid is het in veel gevallen niet ongewoon dat symptomen flink zijn afgenomen, zo niet (tijdelijk) verdwenen. Het managen van de verwachting is dan wel belangrijk. Dat vereist ook veel kennis van ziekteleer (pathofysiologie) en in sommige gevallen kunnen we ook daadwerkelijk om obstakels heen werken, afhankelijk van de klacht. In veel gevallen moet men weer nieuwe mogelijkheden ontdekken. Het is een fascinerende reis, waarbij men loskomt van de ziekte als identiteit en weer een waardig leven op kan bouwen. Als klinisch vitaliteitskundige kun je daarin een instrumentele rol spelen.
details klinisch vitaliteitskundige
De opleiding Klinisch is een specialisatierichting voor vitaliteitskundige. Het is gericht op het begeleiden van ALK-patienten. De stof is verdeeld over 3 modules met 15 contactdagen en duurt ongeveer een jaar. Het wordt afgesloten met een praktijkexamen.
Voor wie?
Deze opleiding is uitsluitend te volgen voor een vitaliteitskundige.
Het is gericht op het helpen van zieke mensen en met name ALK-patiënten. Ongeveer 40 procent van de patiënten bij de huisartsen heeft een ALK-component aan klachten zoals chronische pijn, prikkelbaar darmsyndroom, chronische vermoeidheid, migraine, etc. Een hele grote groep die niet echt ergens terecht kan. Als je deze mensen wilt helpen, dan is deze opleiding voor jou. Er is geen medische voorkennis nodig, want het benodigde wordt in de opleiding gegeven. Deze kennis is nodig om gerust te kunnen stellen. De kennis is soms ook nodig om nieuwe werkhypotheses te bepalen, evenals het kunnen uitsluiten van minder vaak opgemerkte klachten. Het accepteren en activeren vormt echter de bulk van de aanpak. Daarmee is de insteek nog steeds het counselen, coachen en trainen op wijsheid en daar heb je met het vitaliteitsfundament een hele stevige basis voor gelegd.
Klinisch vitaliteitskundigen werken veelal zelfstandig en bij een opdrachtgever zoals het UWV of een gezondheidsmanagementbureau waarbij ze mensen helpen om weer terug te keren naar het arbeidsproces. Als je deze grote groep mensen, die nu van het kastje naar de muur worden gestuurd, wilt helpen, dan is deze opleiding voor jou.
Het vak klinisch vitaliteitskundige in de praktijk
Hoe ziet het vak klinisch vitaliteitskundige er nu uit in de praktijk? Beknopt betekent het dat je mensen helpt met onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten zoals chronische pijn en vermoeidheid. Daar komen vaak ook ‘mentale’ klachten bij zoals depressie en angst. De combinatie wordt een zogenaamde dubbeldiagnose genoemd. We hebben een aantal voorbeelden van hulpvragen waarmee cliënten komen:
- Ik heb een burnout en mijn werkgever helpt mij met herstellen
- Ik heb al jaren pijn in mijn schouder en nek. Ik heb alles al gedaan van kraken tot injecties, maar het wordt niet beter
- Ik heb het chronisch vermoeidheidssyndroom en na een traject met de psycholoog en een fysiotherapeut (graded exercise) zijn mijn klachten alleen maar toegenomen
- Ik dacht dat ik glutenintolerantie had, maar dat gaat soms goed en nu kan ik weer niet tegen melk, maar volgens mijn huisarts komt het door stress
- Ik heb spanningshoofdpijn en het wordt met de jaren alleen maar erger
- Ik heb in maart 2020 COVID-19 gehad, maar ben niet in het ziekenhuis beland en heb ook geen formele diagnose gehad. Sinds die tijd ben ik alleen maar moe en kan ik mij moeilijk concentreren, maar mijn werkgever denk dat ik mij aanstel
Klinisch vitaliteitskundige werken veelal als zelfstandigen waarbij ze een eigen praktijk hebben om mensen te helpen met chronische pijn en vermoeidheid. Ook werken ze vaak voor gezondheidmanagementbureaus die hen inzetten voor de ‘moeilijkere’ gevallen of voor het UWV. Zorgverleners volgen de opleiding, omdat het hen tools en inzichten levert, waarmee ze hun cliënten veel beter bij kunnen staan.
Inhoud
De klinisch vitaliteitskundige houdt zich met name bezig met ALK-patiënten en die hebben aanhoudende klachten zoals chronische pijn, vermoeidheid, duizeligheid, kortademigheid, stemmingsstoornissen en angst.
Die symptomen hebben vaak een biomedische oorzaak, hoewel die niet altijd duidelijk is. Daarnaast weten we dat symptomen versterkt en gedempt kunnen worden. Een van de doelen is dan het verminderen van de symptomen. Daarvoor is kennis nodig van:
- Interoceptie
- Nociceptie
- Somatosensorisch systeem
- Immunologie
- Metabolisme
- Psychologie
Die systemen staan in verbinding met elkaar en zullen op elkaar afgestemd moeten worden. De behandeling bestaat uit diverse elementen zoals:
- Betekenis
- Authentieke zelf
- Belichaamde nauwkeurigheid
- Biologische basisbehoeften
- Psychologische basisbehoeften
- Acceptatie
- Klinische leefstijl
Dit wordt wel eens verward met Acceptance Commitment Therapy (ACT), maar dat is het geenzins. Er is kennis vereist van de lichamelijk systemen en de interactie met het denken en voelen via het zenuwstelsel en immuunsysteem en dat maakt het uniek aan onze aanpak. Deze aanpak is daarnaast stevig gefundeerd en volledig geïntegreerd in wetenschappelijke theorie. Dat is bij ACT slechts ten dele het geval. Zowel de aanpak als de onderbouwing zijn dus verschillend.
Naast theorie, leer je een methode die flexibel genoeg is om af te stemmen op de wensen van de cliënt. Aan het einde van het traject ga je op zoek naar een leven dat de moeite van het leven waard is.
Planning & structuur
Structuur
- Maximaal 12 deelnemers
- De opleiding bestaat uit 3 modules Voor een praktijkexamen dient men zich apart in te schrijven (additionele kosten)
- De volgorde van de modules kan per instroom wisselen, maar eindigt altijd met de de module Klinische Praktijkvoering
- Totaal van 15 contactdagen van netto 3 uur, verdeeld over 3 modules van 5 contactdagen per module
- Een module wordt afgesloten met een theoretische online toets en klassikale toetsingsopdrachten
- Tussen de contactdagen door zijn er diverse opdrachten waaronder leeswerk, video’s bekijken en oefenen
- Elke lesdag wordt voorafgegaan door herhaling van de vorige lesdag om alles scherp te krijgen
- Op lesdag 5 van een module wordt er in principe geen nieuwe stof geïntroduceerd, maar vatten we de hele module samen
- Het is niet mogelijk om een gemiste dag in te halen, omdat er in onze kleine groepen geen ruimte meer is en omdat de lesdagen per docent iets anders in elkaar steken. Aangezien er elke dag herhaling is van de vorige dag en de laatste herhaling van de hele module, blijkt men toch relatief weinig te missen.
Planning
- Elke week krijg je huiswerk, bestaande uit leeswerk en oefenopdrachten
- Online staan videopresentaties die de accenten op de theorie leggen en ze zijn noodzakelijk om de contactmomenten voor te bereiden
- Houd rekening met 5-7 uur huiswerk per week, naast de contactdag om de twee weken, in totaal 150 studiebelastinguren (SBU)
- Je ontvangt ongeveer een week voor aanvang digitaal leesmateriaal en instructies
- De lesdata hangen samen met de startdatum van de klas waar je voor inschrijft. Die vind je op de bestelpagina waar je startdata vindt.
Veelvoorkomende vragen
Veelvoorkomende vragen (VVV)
- Wat is het verschil met een psychosomatische therapie?
De klinisch vitaliteitskundige helpt vooral als de oorzaak van de klacht onduidelijk is. Als we het zouden beschouwen als psychosomatisch dan gaan we er vanuit dat we de oorzaak kennen. Dat is een cruciaal verschil met een psychosomatisch therapeut. De psyche kan zeker invloed hebben op de (intensiteit van de) symptomen, maar het wil niet zeggen dat het de oorzaak is. Het doel is leven vanuit wijsheid en daar hoort acceptatie bij. - Wat is er gebeurd met SOLK?
De term Somatisch Onvoldoende verklaarbare Lichamelijke Klachten (SOLK) is in 2021 vervangen voor de term Aanhoudende Lichamelijke Klachten (ALK). Het lijden en de mens staat centraal, niet het gegeven dat we geen bevredigende oorzaak kunnen vinden. - Stel je diagnoses als klinisch vitaliteitskundige?
Nee, het stellen van een diagnose is aan een geneeskundige en op deelgebieden iets voor paramedici. Wij stellen dus geen ALK vast en ook niet of er sprake is van een dubbeldiagnose. Wij zijn ook geen vervanging voor (klinisch) psycholoog of psychiater. Wij hebben een andere taak. - Betekent acceptatie dat jullie ACT inzetten?
Nee, hoewel er ook overeenkomsten zijn, heeft onze aanpak een andere wetenschappelijke theoretische basis die een stuk steviger is. - Zijn jullie aangesloten bij een brancheorganisatie?
De competenties van onze studenten zijn uniek en daarom hebben oud-studenten zelf gekozen voor het opzetten van een eigen branche-organisatie, namelijk de Beroepsorganisatie voor Vitaliteitsprofessionals (BOvV). We hebben gekozen om niet aan te melden bij andere beroepsorganisaties, omdat zij het beroep onvolledig vertegenwoordigen of niet-wetenschappelijke onderbouwde methodieken dogen. - Wordt begeleiding vergoed door verzekeraars? Op dit moment hebben we geen contracten met zorgverzekeraars, maar het is ook niet raadzaam om daar je beslissing van af te laten hangen. De meeste vergoedingen zijn met enkele tientjes per jaar slechts symbolisch van aard. Er is geen financiële zekerheid aan te ontlenen. Afhankelijkheid van de verzekeraars heeft vele beroepsgroepen in het verleden, maar ook nu in de problemen gebracht. Wij leren onze coaches hoe ze zichzelf in de markt kunnen zetten en staande kunnen houden.
- Wordt dit vergoed als leefstijlcoach
Vanaf 2019 werd leefstijlbegeleiding beperkt vergoed via het basispakket. Een voorwaarde voor deze vergoeding is dat men lid is van de BLCN (Beroepsvereniging Leefstijlcoaches Nederland). De vitaliteitstherapeut houdt zich niet specifiek bezig met leefstijl en kan daarom uitstekend samenwerken met een leefstijlcoach, maar ook met een diëtiste, een arts, een psycholoog of een personal trainer.
- Waarom is dit een opleiding en geen cursus?
Hoewel men met opleiding soms bedoelt dat het rijkserkend is, hanteren wij de letterlijke betekenis van beroepsvormend. Het moet dus leiden tot een beroep en in dit geval tot vitaliteitstherapeut. Een cursus is een reeks lessen die niet hoeven te leiden tot een beroep, maar een vaardigheid of een interesse.
meer leven, ook mét ziekte
Een opleiding waar je veel mensen kunt helpen die nergens meer terecht kunnen
Modules
Contactdagen
SBU
per klas
beperkt aantal plaatsen
Schrijf je snel in!
Help cliënten naar een waardig leven