Is de positieve psychologie wetenschap of een motivatiecircus

De positieve psychologie lijkt onstuitbaar en de onderzoekers zijn auteurs van bestsellers, die ingevlogen worden om hun succes met geestverwanten te vieren. De vraag is waar deze euforie op is gebaseerd.

Slechts 2 van de 14 onderzoeken laten een verband zien met depressie

De meest recente meta-analyse is van Nederlandse bodem (Bolier L 2013) en van de 39 experimenten is er slechts 1 van de hoogste kwaliteit, 18 van matig niveau en de rest is volgens de auteurs ondermaats. Veel van de onderzoeken hebben geen beschrijving van het randomisatieproces (kwaliteitsmaatregel), zijn klein van opzet (meer kans op toeval) en hebben geen echte placebo interventie in de controlegroep. Een positief effect op depressie is toe te schrijven aan slechts 2 van de 14 experimenten en deze 2 behoren tot de kleinste onderzoeken, waardoor de kans op een toevalstreffer heel groot is. Dit is bij elkaar een goede opsomming van het huidige bewijs voor positieve psychologie interventies. Toch zetten de auteurs het volgende in de samenvatting:

“The results of this meta-analysis show that positive psychology interventions can be effective in the enhancement of subjective well-being and psychological well-being, as well as in helping to reduce depressive symptoms.”

Bewijs of gespreksonderwerp?

Dat is een nogal positieve conclusie op basis van hele matige onderzoeken. Een complicerende factor is dat enkele van deze auteurs en andere onderzoekers uit de positieve psychologiestroming, geen financiële belangen rapporteren, terwijl ze veelal meerdere (zelfhulp)boeken hebben uitgegeven en sprekers zijn, die omzet draaien op basis van mager bewijs met resultaten, die zelden onafhankelijk bevestigd zijn. Grote namen zoals Seligman, lyubomirsky en Fredrickson behoren tot deze groep.

Richt op betrouwbaarheid, niet op het schrijven van boeken

De positieve psychologie is een toegepaste wetenschap, maar het betekent niet dat we halfbakken onderzoek dan maar zo moeten vereenvoudigen, dat we in de praktijk met halve waarheden werken. Het wordt voor de gemeenschap steeds belangrijker dat onderzoekers zich richten op het verhogen van de betrouwbaarheid van hun resultaten in plaats van de media op te zoeken. Alleen dan kunnen we cliënten beter van dienst zijn.

Veel geld voor weinig bewijs

Conclusie
De meta-analyse laat duidelijk zien dat de onderbouwing voor positieve psychologie interventies zeer beperkt is. De onderzoeken zijn veelal van matige tot slechte kwaliteit. Onderzoekers zouden daarom meer energie moeten steken in het verbeteren van hun onderzoeken in plaats van hun werk te degraderen tot (zelfhulp)motivatiecircus, waar veel geld gevraagd wordt voor adviezen met weinig bewijs.

Meer lezen uit deze categorie 'Coachen':

Dit onderwerp komt aan bod in de volgende opleidingen:

Meer lezen uit overige (kennisbank) categorieën:

Redactionele noot

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, worden opgeslagen of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

We vernemen graag feedback over onze artikelen, omdat we verantwoording afleggen voor claims belangrijk vinden. Een clip is een korte post over actualiteit, een uitgelicht onderzoek of een curiositeit. Het is geen uitputtende verhandeling over het onderwerp, maar is bedoeld om een punt te maken door het in de context te plaatsen. We vernemen graag feedback over onze artikelen, omdat we verantwoording afleggen voor claims belangrijk vinden.

Wil je kennis uitwisselen over vitaliteit, fitness en leefstijl met andere (aspirant)professionals, bezoek dan onze connect community. Reageren op het artikel kan ook op de community, maar dan in de café's waar je lid van kunt worden.

Geraadpleegde bron(nen)

• Bolier L (2013), Haverman M, Westerhof GJ, e.a. Positive psychology interventions: a meta-analysis of randomized controlled studies. BMC Public Health. 2013 Feb 8;13:119