Counselen en coachen
Counselen en coachen zijn verwant, maar ook verschillend.
Bij counselen is er vaak sprake van een gevoel van onbehagen dat je verder wilt onderzoeken, terwijl coachen gericht is op het bereiken van een concreet veranderdoel. Wat beide met elkaar gemeen hebben, is dat het antwoord vooral in de cliënt zelf aanwezig is. Het is daarbij belangrijk om woorden te kunnen geven aan het gevoel dat cliënten ervaren.
In deze module leer je counselen en coachen door de lens van de motivatiewetenschap. Dat betekent dat we beginnen bij de essentie: wat drijft mensen? Je leert daarbij ook onderzoeken of de hulpvraag die iemand stelt, daadwerkelijk de kern van de vraag is. Dit doe je niet simpelweg door ‘door te vragen’, maar juist door je vragen goed in te leidenm, relevant te maken en valideren aan de hand van universele drijfveren. De toegepaste motivatiewetenschap biedt hiervoor veel concrete handvatten en is geen motiverende gespreksvoering, die helemaal niet uitgaat van menselijke drijfveren.
Counselen draait niet om een specifiek doel, maar om het verkennen van gevoelens en gedachten, en vereist daarom non-directieve gesprekstechnieken. Coachen daarentegen richt zich op verandering en is juist gebaat bij directieve gespreksvoering. In deze module leer je beide technieken, die elkaar naadloos aanvullen.
Verkennen

counselen
Non-directieve gesprekstechnieken

Counselen draait in de kern niet om het vinden van een oplossing, maar om het verkennen van een innerlijk dilemma.
Het gaat vaak om situaties waarin een coachee zich ongemakkelijk voelt, ergens tegenaan loopt of vastloopt in gedachten of gevoelens, zonder dat er direct een concreet doel of plan is. Wat centraal staat, is het onder woorden brengen van wat er vanbinnen speelt. Niet om meteen iets op te lossen, maar om inzicht en overzicht te creëren.
Door woorden te geven aan gevoelens ontstaat er ruimte: ruimte om te begrijpen wat er speelt, om tegenstrijdigheden te benoemen, en om een dilemma zorgvuldig te onderzoeken. Dat vraagt om vertraging en en de vraag te stellen die iemand op dat moment nodig heeft.
Om effectief te counselen leren we je non-directieve gesprekstechnieken, een raamwerk om het overzicht te houden en te kunnen te navigeren in diepere drijfveren, zodat er een proces ontstaat waarin cliënten zichzelf beter leren begrijpen. Het inzicht zelf is het doel, maar soms wil de coachee ook veranderen en dan men over op coachen.
Podcast gesprekstechnieken

Podcast over gesprekstechnieken
Deze podcast ‘Leiden met Lef‘ gaat feitelijk over gesprekstechnieken voor leidinggevenden, maar die gebaseerd op dezelfde structuur als in de module Counselen en coachen wordt gehanteerd.
coachen
Directieve gesprekstechnieken
Coachen begint pas echt als er sprake is van een veranderdoel, dus wanneer iemand iets wil bereiken, verbeteren of anders wil doen.
Maar een doel alleen is niet genoeg. Een belangrijk deel van het coachproces bestaat uit het onderzoeken in hoeverre iemand daadwerkelijk bereid en in staat is om te veranderen. Veranderingsbereidheid en verandervaardigheden zijn cruciaal om beweging mogelijk te maken.
Dat vraagt om gestructureerde en doelgerichte begeleiding. Coachen vereist daarom directieve gesprekstechnieken, waarmee je niet alleen het doel scherp stelt, maar ook samen onderzoekt wat ervoor nodig is om daar te komen. Welke vaardigheden ontbreken nog? Waar zitten twijfels of weerstand? En wat helpt om stappen te zetten, ook als het spannend of lastig wordt?
Goed coachen betekent dus niet alleen sturen op actie, maar ook blijven afstemmen op waar iemand werkelijk staat in het veranderproces. Zo werk je doelgericht, zonder te forceren — en maak je duurzame verandering mogelijk.
De module Counselen en Coachen kun je losstaand volgen, ook al maakt het onderdeel uit van opleiding Vitaliteitskundige. De stof is verdeeld over 5 contactdagen die om de twee weken plaatsvinden en je bent ongeveer 10 weken onderweg. Hoewel er geoefend wordt in de klas, sluiten we af met een theoretische toets. De module kan zowel op locatie (Driebergen) als deels op afstand (Zoom) worden gevolgd.
Deze module is ontstaan uit Veranderkunde, dat opgesplitst is in Identiteitsontwikkeling en Counselen & Coachen.
Voor wie?
De module Counselen en Coachen wordt gevolgd door een ieder die (beroepsmatig) coachen wil leren of verder wil professionaliseren door wetenschappelijke (motivatie)theorie te combineren met praktijkgerichte technieken.
Beginners waarderen veelal de structuur waarmee ze via enkele stappen tot de kern kunnen komen en ook meer zekerheid krijgen hoe ze de antwoorden het beste kunnen interpreteren.
Gevorderen herkennen al veel elementen, maar waarderen het integratieve karakter van de technieken die stevig gefundeerd zijn in motivatietheorie. Ze ervaren het als een verdieping waarin ook veel oplossingen worden aangereikt die hen helpen in situaties waar ze vroeger in zouden vastlopen.
De module is ook een onderdeel van de opleiding Vitaliteitskundige.
Inhoud
In de module Counselen en Coachen is gericht op zelfconcordantie, waarmee reflectie en doelen in lijn liggen met de eigen waarden en behoeften van de coachee. De volgende onderwerpen worden behandeld:
- Het motivatiecirumplex
- Dilemmaladder, een stappenplan om dilemma’s te onderzoeken
- Counselen en coachen zelfdeterminatietheorie perspectief
- Dilemma’s duiden via Schwartz basiswaarden
- Zelfconcordantie in counselen en coachen
- Non-directieve gesprekstechnieken om structuur te bieden zonder doel
- Directieve technieken om veranderingsbereidheid en verandervaardigheid vast te stellen en managen
- Hoe vind je de hulpvraag achter de hulpvraag?
- Wat doe je als je van koers raakt?
- Wat doe je als je de coachee niet begrijpt?
Onderwerpen komen op meerdere contactdagen terug, zodat ze herhaald en verdiept worden.
Planning & structuur
Structuur
- Maximaal 12 deelnemers
- Totaal van 5 contactdagen van netto 3 uur
- Een lesdag wordt afgesloten met een theoretische online toets en klassikale toetsingsopdrachten
- Tussen de contactdagen door zijn er diverse opdrachten waaronder leeswerk, video’s bekijken en oefenen
- Elke lesdag wordt voorafgegaan door een uur herhaling van de vorige lesdag om alles scherp te krijgen
- Op lesdag 5 van een module wordt er in principe geen nieuwe stof geïntroduceerd, maar herhalen we de hele module
- Het is niet mogelijk om een gemiste dag in te halen, omdat er in onze kleine groepen geen ruimte meer is en omdat de lesdagen per docent iets anders in elkaar steken, maar aangezien er elke dag herhaling is van de vorige dag en de laatste herhaling van de hele module, blijkt men toch weinig te missen.
Lessen op locatie of op afstand
De module kan gedeeltelijk op afstand als op locatie gevolgd worden, omdat we blended klaslokalen hebben waarbij de thuisblijvers als het ware op de ‘achterste rij’ zitten. Gedeeltelijk betekent dat men 2 dagen op locatie aanwezig hoort te zijn, omdat dit leidt tot een andere coachervaring. Wel dient men dit van te voren aan te kondigen, omdat als iedereen op afstand deelneemt, de docent niet naar de locatie hoeft te komen.
Planning
- Elke lesweek krijg je huiswerk op, bestaande uit leeswerk en oefenopdrachten
- Online staat staat videomateriaal ter voorbereiding van een les
- Houdt rekening met 5-7 uur huiswerk per week, naast een contactdag om de week
- Je ontvangt ongeveer een week voor aanvang digitaal leesmateriaal en instructies
Veelvoorkomende vragen
- Gaat het om motiverende gespreksvoering?
De associatie tussen gesprekstechnieken op basis van motivatiewetenschap en motiverende gespreksvoering (MI) ligt voor de hand, ware het niet dat MI niet gebaseerd is op wetenschappelijke theorie. Onze kanttekeningen hebben we ook beschreven in dit artikel. Daarnaast is counselen en coachen gebaseerd op behoeftensteun en een systeem kent dat opgelijnd is met universele drijfveren. Je leert dus duidelijk iets heel anders dan MI. - Waarom de module opsplitsen?
Vanaf september 2025 zal de module Veranderkunde verder gaan als Identiteitsontwikkeling, waardoor het duidelijk wordt wat het hart vormt. De gesprekstechnieken, maar ook de verandervaardigheden zullen echter verplaatst worden naar een nieuwe module Counselen & Coachen. Daar krijgt het meer ruimte om ademen en vooral te oefenen. - Wat is het verschil met Healthcoach?De directieve gesprekstechnieken komen sterk overeen, maar hier wordt deze opgehangen aan het motivatiecirumplex, terwijl ernaast ook nog non-directieve gesprekstechnieken zijn in Counselen en Coachen.
- Waarom heb je geen vooropleiding nodig?
We werken met een uitgebreid maar overzichtelijk systeem waar je als beginner effectief mee kunt zijn, terwijl de gevorderde coach juist bestaande en nieuwe kennis kan verenigen. Vooropleiding en achtergrond voorspellen niet hoe goed je wordt, maar betrokkenheid en nauwkeurigheid daarentegen des te meer. - Zijn jullie aangesloten bij een branche organisatie?
De competenties van onze studenten zijn uniek en daarom hebben oud-studenten zelf gekozen voor het opzetten van een eigen branche-organisatie, namelijk de Beroepsorganisatie voor Vitaliteitsprofessionals (BOvV). We hebben gekozen om niet aan te melden bij andere beroepsorganisaties, omdat zij het beroep onvolledig vertegenwoordigen of niet-wetenschappelijke onderbouwde methodieken dogen. - Wordt begeleiding vergoed door verzekeraars?
Op dit moment hebben we geen contracten met zorgverzekeraars, maar het is ook niet raadzaam om daar je beslissing van af te laten hangen. De meeste vergoedingen zijn met enkele tientjes per jaar slechts symbolisch van aard. Er is geen financiële zekerheid aan te ontlenen. Afhankelijkheid van de verzekeraars heeft vele beroepsgroepen in het verleden, maar ook nu vaak in de problemen gebracht.
schrijf je snel in
Helpen verkennen, veranderen en volhouden
waar wacht je nog op?
