Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft zojuist een mooi rapport gepubliceerd van Moniek Coumans en Elise van Muiswinkel, over de ervaring van zingeving in Nederland. Daarbij zijn dimensies sociaal, persoonlijke ontwikkeling, transcendentie en religie/spiritualiteit meegenomen, evenals sport en gezondheid.

https://www.cbs.nl/nl-nl/longread/rapportages/2022/zingeving/2-conceptueel-kader-van-zingeving

Het rapport begint met een literatuursynthese die redelijk volledig is. Toch wat opmerkingen. De selectie van de dimensies is opvallend genoeg gebaseerd op de Maslowpiramide. De veronderstelde hiërarchie is echter niet door Maslow gemaakt maar door een handige bedrijfsconsultant. Er is niet echt een hiërarchie en we hebben daarom gepleit voor de emancipatie van basisbehoeften.

De literatuurlijst is vertrouwd en de concepten zijn grotendeels gebaseerd op expert opinie. Dat geldt voor Schnell, maar ook het model van Reker en Wong. De enige echte wetenschappelijke theorie is ook opgenomen en daarover zegt het CBS het volgende:

“Martela, Ryan en Steger (2018) benadrukken het hebben van autonomie, gerelateerd zijn aan anderen, competentie hebben en positief bijdragen in de levens van anderen (weldadigheid) in relatie tot het leiden van een zinvol leven. ”

Het is iets meer dan alleen benadrukken. Het is het enige conceptuele kader gebaseerd op theorie. Martela et al zijn tot die conclusie gekomen door elke basisbehoefte te toetsen in 3 experimenten en multipad analyses. Individuele bevrediging van een basisbehoefte verklaart onafhankelijk de toename van zingeving en bij elkaar verklaart het trio het merendeel van de variatie.

Bij het CBS hebben ze de verschillende dimensies getoetst en daarbij werd duidelijk dat transcendentie iets en religie/spiritualiteit nauwelijks toevoegt aan de ervaring zingeving. De 2 belangrijkste dimensies zijn sociaal contact en persoonlijke ontwikkeling. De 1e wordt verklaard door de basisbehoefte ‘gerelateerd zijn aan anderen’, terwijl de 2e te verklaren is met de combinatie van autonomie en competentie. De vondst dat de dimensies sociaal en persoonlijke ontwikkeling, de grote drijvers zijn achter zingeving is geen verrassing. Daarom hebben we wetenschappelijke theorie.

Ook sport en gezondheid lijken samen te hangen met zingeving. Gezondheid wordt waarschijnlijk gemedieerd via autonomie (hier niet onderzocht). Autonomie wordt vaak vertaald naar zelfredzaamheid, maar dat is slechts één invulling. Zieke mensen die niet zelfredzaam zijn, kunnen nl prima autonomie ervaren als ze paradoxaal bezien juist niet zelfredzaam HOEVEN te zijn:

https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1359105318787013

Als laatste wordt sporten beperkt in verband gebracht met zingeving, maar het is overduidelijk dat het gemedieerd wordt door sociaal contact, een basisbehoefte. Het COOL leefstijlonderzoek laat overigens zien dat het samen bewegen niet leidt tot meer verbondenheid. Onze stelling is dat als gezondheid het doel is, dan kom je NOOIT tot de kern.

Bij elkaar een mooi en compleet rapport van het CBS!

#zingeving #cbs #welbevinden