Er zijn veel verschillende leiderschapsstijlen en de vraag is er of één effectiever is dan de ander. Onderzoekers evalueerden 10 bekende leiderschapsstijlen aan de hand van een eigen vier factoren model.

https://journals.aom.org/doi/pdf/10.5465/annals.2020.0340

Het gaat om de volgende positieve leiderschapsstijlen:

1. Authentiek
2. Charismatisch
3. Mensgericht
4. Taak georiënteerd
5. Talentstimulerend
6. Ethisch
7. Instrumenteel
8. Dienend

en dan twee negatieve vormen

9. Machtsmisbruik
10. Destructief

Iedereen lijkt zijn voorkeur te hebben, maar veel van de leiderschapsstijlen ontberen een goede fundamentele theorie. Ze zijn vooral valentie georiënteerd, hetgeen zoveel betekent dat men eigenschappen als plezier of onplezierig ervaart. De auteur kiezen voor een systematische aanpak, waarbij de kenmerken van de stijlen worden verdeeld onder 4 categorieën:

1. Inhoud (wat doet zo’n leidinggevende nu precies?)
2. Intentie (wat is het motief?)
3. Kwaliteit (hoe goed voert leidinggevende het gedrag uit)
4. Effectiviteit (wat zijn de resultaten)

De auteurs beginnen met de verschillende definities die bestaan voor een en dezelfde stijl, om vervolgens te standaardiseren op de dominante variant. Hetzelfde geldt voor doel en gedrag om deze vervolgens te koppelen aan eventueel resultaat. Zij komen tot de conclusie dat alle leiderschapsresultaten leiden tot resultaat, ook de negatieve. Dat klinkt contra-intuïtief, maar de voorbeelden zijn legio. Recent kwam structureel machtsmisbruik aan het licht met betrekking tot televisieshows. Het betrof duidelijk televisieprogramma’s die al jaren tot de absolute top behoren. Het hoeft succes helemaal niet in de weg te staan.

Het probleem van valentie georiënteerde beoordelingen is dat er veel overlap zit tussen de leiderschapsstijlen en het is daarnaast heel lastig om te bepalen wat nu het causale effect is. Het probleem is dat men vooral goede en vermeend slechte leiders bestudeerd in plaats van leiders in zijn algemeenheid. Daardoor ontstaat er een vooringenomen vraag. Op basis hiervan is het onduidelijk welke leiderschapsstijl effectiever is en is het nog maar de vraag of eventueel succes toe te schrijven is aan een specifieke stijl.

In de specialisatie Leiderschap starten we met wetenschappelijke theorie en duidelijke definities, zodat het duidelijker wordt wat wel en wat niet onderzocht is. Er zijn geen aanwijzingen dat een specifiek leiderschapsstijl het meest effectief is. Er zijn ook geen aanwijzingen dat alle relevante stijlen verenigd zijn in een persoon. Succes van een stijl is buitengewoon contextgevoelig en kent bijvoorbeeld survivor bias. Als we dan terugkeren naar machtsmisbruik in media is het duidelijk dat hier sprake is van survivor bias. De mensen die passen in het systeem doen gewoon hun werk, omdat ze er graag willen zijn en omdat ze goed zijn in wat ze doen. De rest nemen ze voor lief, ook het machtsmisbruik en daarmee produceren ze de best scorende televisieshows. Als er een stijl is die daarom het meest belovend is dan is het wel competentiegericht leiderschap.

Dit is een onderwerp in onze specialisatie Leiderschap van de Vitaliteitskundige.

Meer info:
Specialisatie Leiderschap: https://chivo.nl/leiderschap/
Opleiding Vitaliteitskundige https://chivo.nl/vitaliteitskundige/

#leiderschap #leiderschapstijl #competentie #talent #psychologie