Zijn wij willoze en weerloze slachtoffers van onze impulsen, de situatie en de omgeving? Sinds de publicatie van de boeken ‘Wij zijn ons brein’, ‘Thinking, fast and slow’, maar ook ‘Scarcity’, lijkt dat toch het sentiment. Daar is weinig bewijs voor.

Het meest tot de verbeelding sprekend is wellicht de ‘nudge’. Het gaat dan over de wijze waarop keuzes worden gepresenteerd om de gewenste keuze te stimuleren in plaats van opties weg te laten. Pijltjes, producten op ooghoogte, enzovoort. Het kan werken bij onzekerheid, zoals gedemonstreerd in dit ludieke experiment.

Een gemiddeld effect van een nudge, uitgedrukt in Cohen’s d van 0,20, kan worden geclassificeerd als klein (van 0 tot 1). Er blijkt echter een grote publicatiebias, waarbij veel experimenten die niet succesvol zijn ongepubliceerd blijven. Dat vertekent het effect aanzienlijk, nog los van de fraudezaken. Na een statistische correctie blijkt het effect nog veel kleiner en af te zwakken tot nagenoeg nul (zie afbeelding). In de meeste gevallen blijken mensen zich nl wel bewust van de keuzes die ze maken. Ja, ook in Kahneman’s mythische systeem 1.

https://www.cell.com/trends/cognitive-sciences/fulltext/S1364-6613(18)30024-X

Het is ook de reden waarom als-dan regels, zogenaamde implementatie intenties, doorgaans effectief zijn. Een gemiddelde Cohen’s d ligt op 0,65 en dat wordt gezien als een groot effect (> 0,50).

https://psycnet.apa.org/record/2007-19538-002

In een implementatie intentie bepaalt iemand wat die gaat doen als zich een situatie voordoet. Voorbeeld:

“Als iemand mij een sigaret aanbiedt dan zeg ik …”.

Hoe specifieker de regel, hoe groter de kans dat iemand het ook daadwerkelijk doet.

Een implementatie intentie vereist een intentie (duh!). Hoe kunnen we die intentie beïnvloeden? Wat maakt nu dat iemand kiest voor extrinsieke doelen zoals afslanken om esthetische redenen, macht of status? Waarom kiest een ander voor intrinsieke doelen zoals gezondheid of het verbeteren van relaties? De doelinhoudstheorie geeft daar duidelijk antwoord op, namelijk waardigheid. En deze heeft de kwitanties om dit hard te maken.

https://academic.oup.com/edited-volume/45638/chapter-abstract/396156938

Waardigheid is vanuit het vitaliteitsperspectief opgebouwd uit vervulde psychologische basisbehoeften (PBB). De mate waarin deze zijn vervuld drukken we uit in psychomarkers.

https://chivo.nl/kompas

Als de psychomarkers in het rood staan, dan kiest men eerder voor extrinsieke doelen. Het verklaart waarom arme mensen een XL-menu zien als statusverhogend. Het verklaart waarom juist de welgestelden als eerste stoppen met roken als de accijnzen verhoogd worden, terwijl de armen in verzet gaan.

https://www.thelancet.com/journals/lanpub/article/PIIS2468-2667(19)30223-3/fulltext
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9161017/

Wij moeten daarom voorbij aan nudges, accijnzen of zelfs maar educatie. Wij moeten starten met het herstellen van de waardigheid en dat hoeft niet altijd financieel. Wij zijn niet willoos, we voelen ons vooral waardeloos.

Wil je leren hoe je mensen helpt met veranderen, dan kun je vitaliteitskundige worden en ben je een specialist in motivatie, energie en veerkracht. Meer info:

Opleiding Vitaliteitskundige

#nudge #gedragsverandering #waardigheid