• Profielfoto van Redactie Chivo

    Redactie Chivo

    1 jaar geleden

    Recent is een rapport van het Trimbos instituut verschenen over het IJslands preventiemodel dat getest is in zes Nederlandse gemeenten.

    https://www.trimbos.nl/aanbod/webwinkel/af1889-het-ijslandse-preventiemodel-in-nederland/

    In IJsland was het gericht op het minderen van alcohol onder de jeugd en de consumptie halveerde van 77 naar 35% in de periode 1995-2015. Dat is spectaculair, maar wetenschappelijk dubieus.

    Het programma trok vooral de aandacht omdat het upstream is, dus vanuit een sociaal verbeteringsperspectief. Burgers werden erbij betrokken, waarbij ouders gestimuleerd werden om meer samen te eten met de kinderen. Daarnaast waren er vouchers voor vrije tijd voorzieningen zoals sportactiviteiten of muziek. Er was echter ook een avondklok voor minderjarigen. Het past in het beeld dat men het meer naar de wijk moet brengen en de resultaten lijken voor zich te spreken met de nadruk op lijken.

    In diezelfde periode zie je nl dat er een daling is van alcoholconsumptie in heel Europa en in sommige landen vergelijkbaar met IJsland. Er lijkt dus een tijdseffect te zijn. Daarnaast is er een ander probleem. Er zijn geen individuele of wijkdata. Er zijn alleen bevolkingsdata. Als je niet weet wie de vouchers gebruikt, weet je niet of het bijdraagt aan het effect. Hetzelfde geldt als meer aandacht van ouders, etc. We weten dus niet of het werkt, wat er werkt, hoeveel het werkt en het spectaculaire resultaat is ook niet zo heel spectaculair.

    Ook op het gebied van obesitas zie je geen trendbreuk. De obesitasprevalentie behoort tot de hoogste van Europa, ondanks decennia aan ‘upstream’ inspanningen. Diabetes daarentegen is relatief laag. Dit is een van de redenen waarom de Scandinavische landen hun inspanningen verleggen van obesitas naar preventie diabetes. Het sluit aan bij ons standpunt dat het draait om metabole gezondheid en niet BMI. De rest van de (stigmatiserende) retoriek is een illusie. Wij hebben geen oplossing voor de obesitasepidemie en meer afpakken door financiëel te straffen (accijnzen) heeft nergens ter wereld geleid tot verbeteringen in klinische relevante eindpunten.

    Wat blijkt uit de evaluatie bij de zes gemeenten? Dat men heel enthousiast is. Dat was het eigenlijk wel.

    Het idee van het IJslands preventieprogramma is vooral romantisch, maar wetenschappelijk van zeer beperkte waarde. Met een halve eeuw aan serieuze sociale wetenschap kunnen we betere programma’s ontwikkelen. We moeten betere programma’s ontwerpen.

    #preventie #ijslandmodel #roken #alcohol #drugs

    1 Share