Kahnemanmodel te simpel, intuïtie is eveneens logisch

door | nov 9, 2016 | Veranderkunde, Vitaliteitscoach

Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman, pleit in zijn boek ‘Thinking fast and slow’ voor het bestaan van een snel en een langzaam systeem in onze hersenen. Het snelle systeem reageert intuïtief en wordt vervolgens gecorrigeerd door het langzame tweede systeem, dat logisch redeneert. Deze tweedeling wordt nu aangevochten.

Hoe minder tijd er is voor een beslissing, hoe meer men op het ‘domme’ systeem 1 terug moet vallen

De duale verwerkingstheorie
De laureaat Kahneman maakt in zijn theorie onderscheid tussen het ervarende zelf (systeem 1) en het herinnerende zelf (systeem 2). Het eerste zou intuïtief en snel zijn, maar weinig logisch en wordt regelmatig gecorrigeerd door systeem 2. Deze duale verwerkingstheorie wordt in verschillende varianten aanvaard door het veld van psychologen en is dan ook in talloze experimenten bevestigd. De tijd die men krijgt om een probleem op te lossen is een cruciale factor in de dominantie van een van beide systemen. Hoe minder tijd, des te dominanter wordt het snelle en domme systeem 1. Kahneman stelt dat systeem 1, vooral bevooroordeeld is en niet in staat tot logisch redeneren en reflectie. Het klinkt volstrekt intuïtief, maar toch komt het model nu onder vuur te liggen.

In slechts tien procent van de uitdagingen, moest systeem 2, de beoordeling van systeem 1 corrigeren

Snelle logica
Hoe meer tijd gegund wordt om een antwoord te formuleren of een probleem op te lossen, hoe groter de kans is dat systeem 2 ingezet gaat worden. Onderzoekers gingen aan de slag met honderden deelnemers die onder hoge druk allerlei problemen moesten oplossen. Opdrachten hadden deadlines van enkele seconden of er was sprake van multitasking, waarbij er ook uit het geheugen geput moest worden om het langzame systeem bezig te houden. In alle gevallen bleek dat er logica ingezet moest zijn om de problemen op te lossen, ondanks de isolatiemaatregelen van systeem 1. In slechts 10 procent van de gevallen bleek systeem 2, de beslissing van systeem 1 te moeten corrigeren.

Het model van Kahneman is op zijn gunstigst, een overgesimplificeerde weergave van de werkelijkheid

Conclusie
In de neurobiologie is men gewend om te denken in snelle en langzame systemen, waarbij het snelle systeem grof en onnauwkeurig is, maar gemaakt is om het overleven in gevaarlijke situaties te bevorderen. Het langzame systeem zou eventueel verkeerde inschattingen moeten corrigeren. Het systeem van Kahneman is niet anders, maar nu blijkt dat grof en snel, buitengewoon nauwkeurig is. Het model van Kahneman is op zijn minst overgesimplificeerd, maar mogelijk zelfs verkeerd. Ook het snelle systeem heeft toegang tot logisch redeneren en dat betekent dat intuïtie wel eens vaker gelijk kan krijgen dan je op basis van toeval zou verwachten.

Meer lezen uit deze categorie 'Coachen':

Oxytocine, het knuffelhormoon? Is de liefde over?

Oxytocine, het knuffelhormoon? Is de liefde over?

aIn 2010 werd het hormoon oxytocine wereldwijd populair. De auteurs van een baanbrekend onderzoek concludeerden dat het mensen zou helpen om elkaar meer te vertrouwen en daarmee meer te binden. In een 2011 TED talk gaf Paul Zak, een van de auteurs, een recept mee....

Lessen over veerkracht van David Goggins

Lessen over veerkracht van David Goggins

David Goggins is een voormalig Navy seal, ultramarathonloper en motiverende spreker. Hij claimt geen bijzondere talenten te hebben, maar wel ontdekt te hebben hoe hij belemmerende gedachten kan overwinnen waardoor hij deze onmenselijke prestaties heeft neer kunnen...

Zijn familieopstellingen effectief?

Zijn familieopstellingen effectief?

Familie-opstellingen zijn populair onder coaches en therapeuten. Het is een therapeutische sessie waarbij een deelnemer een vraagstuk inbrengt waar hij of zij helderheid over wil krijgen. Voor de hoofdrolspelers in dat vraagstuk, vaak familieleden van degene die het...

Dit onderwerp komt aan bod in de volgende opleidingen:

Meer lezen uit overige (kennisbank) categorieën:

Problemen met en oplossingen voor ACT

Problemen met en oplossingen voor ACT

Dit artikel is integraal overgenomen uit onze nieuwsbrief VisieVitaal (v202301010)Met Acceptance Commitment Therapy (ACT) weet je feitelijk niet wat het doet, je weet niet waarom je het doet, en ook niet of je rapportages kloppen. Er zijn mensen voor minder ontslagen,...

Introductie Chivo kompas

Introductie Chivo kompas

Wat is de basis van duurzame vitaliteit, de energie die nodig is om je leven lang doelen na te streven? Dat kun je meten aan de hand van psychomarkers. We hebben ze voor je samengetrokken tot het Chivo kompas.  Het Chivo kompas Het kompas is opgebouwd uit vier...

Connect community, welkom!

Connect community, welkom!

Chivo heeft altijd actief geïnteracteerd met (aspirant)professionals, omdat kennis delen en verantwoording afleggen voor claims behoren tot de kernwaarden. We zullen dit blijven voortzetten en gaan dat doen op ons nieuwe communityplatform genaamd Connect, dat volledig...

Redactionele noot

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, worden opgeslagen of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

We vernemen graag feedback over onze artikelen, omdat we verantwoording afleggen voor claims belangrijk vinden. Dit artikel is een korte post over actualiteit, een uitgelicht onderzoek of een curiositeit. Het is geen uitputtende verhandeling over het onderwerp, maar het is bedoeld om een punt te maken door het in de context te plaatsen. 

Wil je kennis uitwisselen over vitaliteit, fitness en leefstijl met andere (aspirant)professionals, bezoek dan onze connect community. Reageren op het artikel kan ook op de community, maar dan in de café's waar je lid van kunt worden.

Geraadpleegde bron(nen)

  • Bago B (2017), Neys d W. Fast logic?: Examining the time course assumption of dual process theory. Cognition Volume 158, January 2017, Pages 90–109